Cento cincuenta anos despois de seren tomadas, as imaxes máis antigas que se fixeron de Vigo e a súa contorna apareceron, pero moi lonxe da cidade. E son, ademais, as primeiras que amosan a arqueoloxía subacuática en todo o mundo. Apareceron nun lote sen maiores identificacións, e foron adquiridas polo municipio de Angers, á beira do río Loira, en Francia, de onde era natural Ernest Bazin, enxeñeiro inventor da campá submarina que supuxo unha revolución mundial e que foi estreada na expedición na procura dos galeóns da batalla de Rande, e que agora se ve por primeira vez retratada en imaxes reais.
O autor daquelas imaxes foi o pintor pioneiro da fotografía Henri Durand-Brager, que foi contratado pola expedición de rescate de Hippolyte Magen. E 151 anos despois, grazas ao labor do xornalista Eduardo Rolland, cofundador e colaborador de GCiencia, que atopou os documentos o pasado verán, poderán verse de novo moi preto do lugar onde foron tomadas. Así o expuxeron este xoves Rolland e o alcalde de Vigo, Abel Caballero, que avanzaron que as fotografías formarán parte dunha exposición na cidade. Ademais, un libro elaborado por Eduardo Rolland recolle e contextualiza as prezadas fotos da procura do “tesouro de Rande”.
As imaxes constatan, deste xeito, como a ría viguesa acolleu naquel 1870 algunhas das máis relevantes innovacións técnicas. Alén da instalación da primeira luz submarina, da que se tiña constancia por ilustracións e os xornais da época, ou os novos respiradores Rouquayrol para o mergullo, ademais dunha revolucionaria campá submarina, dentro da cal se tomaron varios dos retratos, estas imaxes reforzan os grandes avances que supuxo aquela expedición. Nelas poden verse os mergulladores en acción, imaxes dos dos galeóns de Rande, aos protagonistas da campaña, o barco Le Vigo que se encargou das prospeccións… todo iso enmarcado na ría cunha antigüidade asombrosa, sen comparación ata a data na historia fotográfica e que servirá para iniciar novas investigacións.
Hai copias de esas fotografías no Museo do Mar de Galicia (Vigo) dende fai 20 anos. Useinas para presentar o meu libro no 2005.