Únete á nosa canle de Whatsapp
Houbo unha época na que nas televisións de ámbito estatal non deixabamos de ver anuncios de produtos contra o cal das lavadoras. Pero nos supermercados galegos apenas aparecen. E a razón, como en case todo, ten unha explicación científica. Esta pregunta quixo respondela a familia Mayo Gago, de Pontevedra, que participa na nova edición de Pontenciencia, a feira científica escolar de Pontevedra, que se celebra esta fin de semana, cunha investigación sobre o nivel de cal nas augas galegas.
Dependendo da concentración de sales minerais de calcio e magnesio, a auga clasifícase como dura, se esta concentración é alta; ou branda, se non o é. Na franxa mediterránea da Península Ibérica, unha das máis habitadas, a auga é dura ou moi dura, debido ao substrato básico do solo. As augas ricas en sales minerais de calcio, como o CaCO3 (carbonato cálcico) xeran óxido de calcio, coñecido comunmente como cal, que se pega aos electrodomésticos que utilizan auga para o seu funcionamento, e pode provocar avarías. En Galicia no se dá esta situación, e isto é o que quixo investigar a familia Mayo Gago.
Pilar Gago, a nai, traballa na Misión Biolóxica de Galicia do CSIC, en Pontevedra. Xa participara na feira noutras ocasións, pero sempre do outro lado; e este ano decidiu animar á súa familia a tomar parte activa na feira. “Por defecto profesional sempre intento achegar á miña filla ao ámbito da investigación”, admite, e esta foi a primeira vez que ela foi a protagonista.
Os Mayo Gago adoitan participar neste tipo de iniciativas, pero Pilar di que a forma de traballo é diferente: “Nos obradoiros científicos, por exemplo, os nenos reciben todo máis mastigado; pero aquí son eles quen teñen que explicar”. Ser parte activa na investigación espertou o interese e ilusión da pequena Ánxela.
O proxecto
Para medir a dureza da auga empreron un kit que tingue o líquido elemento en función do seu nivel de cal. Para aplicar e entender o método científico, a auga destilada funcionou como mostra control e exemplo de auga branda, mentres que para a dura empregaron auga con sal. Pero, de onde sacaron as mostras?
Puxéronse en contacto con amigos e familiares de distintos puntos de Galicia para pedir mostras de auga das súas vilas. Despois analizábanas co seu kit e observaban o nivel de cal. A conclusión que sacaron foi que a auga en Galicia é moi branda, e por iso non precisamos botar produtos antical nos electrodomésticos nin máis deterxente do indicado na lavadora. “A roupa sae igual de limpa cunha dose máis baixa”, afirma Pilar. A brandura da auga supón un aforro económico e medioambiental neste tipo de produtos.
Nun principio pode parecer moito traballo, pero Pilar lembra a experiencia, que agora terán que expoñer en Pontenciencia esta fin de semana, como sinxela, entretida e divertida. “Aos nenos failles moita ilusión. A pequena foi quen tivo que deseñar o experimento, cacharrear, pasar os datos a unha folla de Excel e analizar os resultados”. En definitiva, ser a responsable dos distintos pasos do método científico. Non é necesario mirar moi lonxe para atopar onde investigar: “Hai ciencia no cotián”, afirma Pilar.
