En xaneiro de 2013 chegou a Galicia o inimigo máis íntimo para as palmeiras. O picudo vermello (Rhynchophorus ferrugineus), un insecto orixinario do Sueste Asiático, apareceu en Gondomar despois de estenderse desde Asia á península Arábiga e Oriente Medio ata chegar ao sur de Europa durante os últimos tres decenios. É un auténtico depredador destas plantas, xa que non as deixa en paz ata que as mata.
Aínda que non é unha especie propia do país, a palmeira en Galicia está unida a un fenómeno imprescindible para entender a nosa historia como é a emigración. A palmeira era a planta que os indianos sementaban nas ostentosas vivendas que erixían nas súas aldeas de orixe, así como nas alamedas construídas cos cartos dalgún destes filántropos. Era, en definitiva, a lembranza daqueles tempos, tan duros para todos e tan enriquecedores para uns poucos.
Este insecto, semellante a unha vacaloura do cor do óxido ferroso, é fatal para as palmeiras. Os machos chegan ás palmeiras e liberan feromonas, unhas substancias químicas que atraen ás femias ata o lugar. Así, prodúcese o apareamento, e nacen as larvas. Estas comezan a chuchar o interior das plantas, sucan galerías, constrúen o seu propio casulo coas fibras da propia árbore e poñen novos ovos.
Os síntomas da praga pronto se fan visibles no exterior. As follas novas comezan a debilitarse e collen un ton amarelo. A copa da árbore perde vigor. En infeccións avanzadas, o penacho despréndese completamente, quedando só o tronco en pé.
En só tres anos, detectáronse positivos en máis de vinte concellos da provincia de Pontevedra, e a praga non parece deterse. Ao norte, xa está á altura de Vilagarcía de Arousa, e provocou a morte de decenas de exemplares. E en concellos coma Tui, estímase que o 90 por cento destas plantas están afectadas.
A minha palmeira tem essa doença mas eu deitei veneno para pragas e matou os insectos todos e larvas…mas difícilmente se recompora!
Non se poderia modificalos geneticamente pra que coman eucaliptos?
Dende o meu punto de vista, o problema acaba de comenzar e lamentablemente non se están adoptando as medidas oportunas, nin por parte das administracións, nin por parte dos particulares. É sabido que os tratamentos preventivos son moi caros, e que a administración non se pode facer cargo de todo, pero quizais os concellos, por ser os entes administrativos máis próximos a esta realidade, deberían de estar atentos e facilitar a inmediata retirada e destrucción dos exemplares afectados. A súa presencia moribunda é garantía dunha maior propagación da praga.
Ou se adoptan medidas colectivas axiña ou pronto veremos derribadas as palmeiras centenarias das nosas alamedas e xardíns públicos.