Únete á nosa canle de Whatsapp
Un equipo científico do Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC) lidera un estudo internacional no que se constatou que a poboación do lobo ibérico, a pesar da súa aparente distribución continua no noroeste peninsular, mostra valores de endogamia moi variables. O grupo de investigación, coa Estación Biolóxica de Doñana (EBD-CSIC) na cabeza e a colaboración da Universidade de Postdam (Alemaña), analizou o xenoma completo de lobos contemporáneos e de especímenes históricos conservados nas coleccións científicas da EBD-CSIC. O traballo, publicado na revista Journal of Heredity, indica que unha maior conectividade na poboación podería protexer aos lobos ibéricos do aumento da endogamia a nivel local, que fai que sexan máis susceptibles a sufrir problemas xenéticos.
A poboación de lobos na península ibérica está illada doutras poboacións de lobos europeas e a súa área de distribución viuse moi reducida durante os últimos dous séculos debido á súa persecución e a fragmentación do seu hábitat. Iso motivou que ao redor de 1970 alcanzase o seu mínimo poboacional histórico. Desde entón, o lobo volveu colonizar áreas do noroeste e centro peninsular, e desapareceu do sur da península. Con todo, esta aparente distribución continua no noroeste peninsular esconde fragmentación e altos valores de endogamia a escala local.
A endogamia prodúcese cando dous individuos emparentados teñen descendencia. Canto maior sexa o parentesco entre os proxenitores, maior será o nivel de endogamia da descendencia. A endogamia reduce a diversidade xenética dos individuos e fai que sexan máis susceptibles de sufrir problemas xenéticos. Nunha poboación grande e en bo estado de conservación espérase que a endogamia sexa baixa e, normalmente, sen grandes diferenzas entre os individuos. Con todo, neste estudo observáronse algúns valores de endogamia moi elevados na poboación ibérica de lobos. “Atopamos un amplo rango de niveis de endogamia, desde individuos non endogámicos ata individuos con valores tan altos que os seus pais poderían ser irmáns”, explica Isabel Salgado, investigadora da EBD-CSIC e primeira autora do estudo.
Ao comparar xeneticamente especímenes de hai uns 50 anos e actuais de localidades próximas, o equipo científico observou que os lobos contemporáneos eran máis similares aos animais que vivían na mesma rexión hai varias décadas, o cal pode explicar o motivo da elevada variación nas taxas de endogamia. “Isto é un resultado sorprendente para unha poboación dunha especie para a que se asume unha gran mobilidade. Indícanos que existe pouco fluxo xenético entre individuos de diferentes zonas de distribución, é dicir, que a poboación está fragmentada en pequenas subpoboacións”, afirma Carles Vilà, científico da EBD-CSIC. Isto contrasta coa imaxe observada para outras poboacións de lobos en Europa, onde se detectaron moitos movementos de dispersión a grandes distancias.
O maior nivel de endogamia atopárono nun individuo ao sur do río Douro, unha rexión recentemente reocupada pola especie. “Esta rexión foi probablemente repoboada por individuos procedentes do norte do río. Se poucos individuos son capaces de chegar e establecerse ao sur do río, a endogamia podería continuar aumentando nesta parte da poboación”, aclara Jennifer A. Leonard, investigadora da EBD-CSIC. “Para reducir a fragmentación e evitar así o aumento da endogamia a nivel local, as estratexias de xestión da especie deben favorecer a conectividade dentro da poboación, facilitando a dispersión natural da especie, sobre todo en zonas periféricas da distribución”, engade Salgado.
