Hai apenas dúas semanas, os días 20 e 21 de febreiro, Xan Vizoso e responsables da empresa Maremasma, ambos colaboradores da Coordinadora para o Estudo dos Mamíferos Mariños (Cemma) detectaron a presenza dun grupo de arroaces na costa da Mariña de Lugo. Fixeron fotos que enviaron á Cemma, para que a entidade puidera revisar, clasificar e determinar as características destes animais.
Eran oito exemplares de Tursiops truncatus, coas aletas dorsais ben marcadas. E grazas ao proxecto Turgasur, que a entidade puxo en marcha no pasado mes de decembro, puideron comparar as fotografías co banco de imaxes que recollen o paso destes cetáceos pola costa de Galicia. E atoparon que dous arroaces do grupo foran xa rexistrados o pasado 15 de xaneiro na Ría de Vigo.
“Apenas existe información sobre os arroaces referida a este tipo de desprazamentos de longo recorrido, realizados nun espazo de tempo tan reducido, polo que este resultado que presentamos se trata dun feito de grande relevancia e interese a nivel científico“, contan desde a Cemma, destacando que o achado destes dous arroaces é o primeiro resultado relevante de Turgasur, unha iniciativa apoiada polo Ministerio para a Transición Ecolóxica a través da Fundación Biodiversidade, e no marco do Life IP Intemares,”o maior proxecto de conservación do medio mariño que se está executando nestes momentos en Europa, destacan desde a Cemma.
Os exemplares, coñecidos como RAC e FLASH, son “vellos coñecidos” nas Rías Baixas desde 2006 e 2011, respectivamente. No caso de Rac, con código TX-136-RAC, é coñecido pola Cemma desde 2006, cando foi rexistrado por primeira vez na zona sur de Galicia. Aparece de xeito regular na costa galega desde 2009. Nese ano viuse pola Coruña, e baixou logo car aao sur, en Pontevedra (2014) onde coincidiu con FLASH, e en Vigo, ata o ano pasado. É posible “que teña experiencia na realización de longas viaxes percorrendo a costa”, conta a entidade.
O caso de FLASH (TX218-FLASH) é algo distinto. “Posiblemente sexa un macho novo”, di a coordinadora. “É coñecido desde 2011 e dende aquela a súa presenza é regular no sur de Galicia case todos os anos”. De Pontevedra viaxou a Ferrol (2014), e logo a Vigo. “Pode que esta sexa a súa primeira viaxe longa ata as augas do Cantábrico”, din.
Foi, por tanto, unha viaxe a bo ritmo, entre o 15 de xaneiro e o 20 de febreiro, cara as augas do Cantábrico, deixando atrás as Rías Baixas, pasando o Cabo Fisterra, percorrendo a Costa da Morte e virando a Estaca de Bares ata chegar á Mariña de Lugo. En total, máis de 1.000 quilómetros de excursión. E é posible que a viaxe continuara, xa que segundo indica a Cemma, os arroaces non son residentes habituais na Mariña, “e normalmente atópanse en tránsito cara ao Golfo de Biskaia”.
Proxecto Turgasur para protexer os arroaces
A realización de mostraxes para identificar mediante fotografías a exemplares de Tursiops truncatus é a principal actuación de Turgasur. O proxecto desenvolverase nas áreas Rede Natura 2000 da ría de Vigo, contando coa participación dun equipo de máis de 100 voluntarios. Deste xeito búscase acadar o obxectivo xeral do proxecto, contribuír á conservación dos arroaces (Tursiops truncatus) a través das áreas mariñas Rede Natura 2000 e da participación social.
A fotoidentificación consiste na obtención de fotografías das aletas dorsais dos arroaces para poder recoñecer de xeito individual a cada un dos exemplares, mediante as marcas propias e características que presenta cada individuo. Un auténtico “carné de identidade” para cada un dos exemplares, que permite obter información sobre os seus desprazamentos, relacións sociais e uso do hábitat.
A segunda acción de Turgasur consiste na elaboración do Catálogo dos arroaces rexistrados en Galicia, no cal estará incluída unha serie de información básica sobre cada exemplar: onde, cando e con quen foi rexistrado, e no caso das femias, información sobre a súa reprodución.
A participación social
Non en tanto, no proxecto destaca tamén a posibilidade da participación social. Ademais do voluntariado, calquera persoa particular poderá achegar información sobre avistamentos de arroaces, dende calquera punto da costa galega, contactando coa CEMMA a través dos teléfonos 112, 686 989 008 ou no email cemmaorganizacion@gmail.com.
Nestes casos, deberán achegar información básica sobre o avistamento: lugar, hora, número de exemplares e comportamento. Será moi importante se é posible dispoñer de fotografías destes avistamentos, principalmente das aletas dorsais dos animais.
