A extraordinaria capacidade dos mexillóns para fixarse ás rocas nun ambiente acuático durante longos períodos de tempo serviu de inspiración para un grupo de científicos, que logrou desenvolver un adhesivo soluble en auga, o que limita o seu impacto ambiental e con potenciais aplicacións sanitarias. A revista Advanced Functional Materials publicou recentemente estes resultados, froito dun proxecto internacional liderado polo Instituto de Nanociencia e Materiais de Aragón (INMA-CSIC-UNIZAR), centro mixto do Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC) e a Universidade de Zaragoza (UNIZAR).
O obxectivo principal do traballo era desenvolver novos adhesivos biomiméticos —é dicir, materiais sintéticos reproducidos no laboratorio que imitan estruturas físicas ou químicas que se atopan na natureza— para aplicacións na medicina como pegamento cirúrxico, en substitución de procedementos de sutura máis invasivos, mellorando así a cicatrización do paciente e minimizando o risco de infección.
Principais dificultades
“As probas realizadas conseguiron pegar pel de porco cunha forza similar á do Tisseel, un adhesivo cirúrxico comercial. Estes resultados son relevantes tamén para crear adhesivos de uso común pero máis sostibles, xa que, ao empregar auga como medio dispersante en lugar de disolventes químicos, é menos tóxico e contamina menos”, afirma Alexandre Lancelot, investigador do INMA e primeiro autor do artigo, antes de resaltar as dificultades achadas para pegar tecidos biolóxicos. “É complicado que os adhesivos funcionen porque se trata dunha contorna acuosa”, engade.
Lancelot explica que, para fixarse ás rocas, os mexillóns utilizan unhas proteínas que conteñen o aminoácido L-DOPA, onde o grupo catecol, unha molécula química, é o principal responsable da adhesión. “Imitando as estruturas destas proteínas, unimos o grupo catecol con outros polímeros, obtendo un adhesivo cun comportamento satisfactorio sobre aluminio”, sinala o científico, que pertence ao grupo Cristais Líquidos e Polímeros (CLIP) do INMA, liderado pola investigadora do CSIC Teresa Sierra. “Xa estamos a traballar en máis avances para poder rexistrar unha patente”, desvela Lancelot.
O investigador destaca que este traballo foi realizado en colaboración co profesor Jonathan Wilker, da Universidade de Purdue (Estados Unidos), e financiado pola Unión Europea a través dunha bolsa de investigación Marie Skłodovska-Curie.
Referencia: Adhesion of Catechol-Functionalized Linear-Dendritic Block Copolymers: Dendritic Effect, Self-Assembly, and Bioadhesion (Publicado en Advanced Functional Materials)