Un científico galego participa no achado dun fenómeno químico xamais observado

O investigador Jesús Mosquera, do Centro Interdisciplinar de Química e Bioloxía (CICA) da Universidade da Coruña (UDC), vén de participar no descubrimento dun fenómeno químico xamais observado e que, en certa maneira, excede os límites da razón. Máis polo miúdo, acharon que, engadindo máis auga a unha disolución acuosa de certos compoñentes (sol), sorprendentemende a mestura pasa a estado sólido (xel). Os resultados da investigación, realizada en colaboración coa Universidade Tecnolóxica de Eindhoven, acaban de ser publicados na revista Science, unha das máis prestixiosas do mundo.

Segundo trasladaron dende o CICA, trátase dun resultado totalmente imprevisto, xa que se esperaría que, a maior cantidade de disolvente engadido, máis líquida queda a mestura. Porén, os investigadores demostraron que isto pode non ser así, e a este fenómeno denominárono “transición sol-xel”, xa que hai unha transformación dun estado a outro. “Basicamente rompemos o mito de que dilución conduce a unha menor interacción entre moléculas e, polo tanto, a un estado máis líquido, onde as moléculas quedan diluídas. Neste traballo, encontramos un bonito exemplo do contrario debido á interacción entre dous sistemas (supra)moleculares con estruturas químicas completamente diferentes”, explica Mosquera.

Publicidade

“Rompemos o mito de que dilución conduce a unha menor interacción entre moléculas”

JESÚS MOSQUERA, investigador da UDC

O termo supramolecular alude a aquelas moléculas capaces de interaccionar consigo mesmas, e con outras moléculas, para formar complexos por medio de enlaces débiles reversibles. Nas nosas células atópanse estes complexos moleculares desempeñando roles fundamentais para a supervivencia, como a división celular ou a replicación do ADN. Así, este mecanismo de interacción, a primeira vista contraintuitivo, podería explicar certos fenómenos que ocorren de maneira natural no noso organismo. Por exemplo, sábese que existen orgánulos sen membrana que regulan procesos vitais para a célula, como os corpos de Cajal ou os gránulos de estrés. Como se forman ou se dilúen son preguntas que están sen responder, e o descubrimento in vitro deste fenómeno podería ser clave para entender estes condensados biomoleculares.

Como moitas veces ocorre en investigación, uns experimentos derivan doutros insospeitados e é que os autores do traballo, Jesús Mosquera e a súa compañeira Lu Su, fixeron esta observación por casualidade. “Estabamos avaliando a interacción entre dúas unidades tipicamente usadas na química supramolecular cando atopamos este fenómeno”, recoñece Mosquera.

Referencia: Dilution-induced gel-sol-gel-sol transitions by competitive supramolecular pathways in water (Publicado en Science)