Investigadores do grupo de Investigacións Oncolóxicas do Centro de Medicina Molecular e Enfermidades Crónicas (CiMUS) da Universidade de Santiago de Compostela (USC) caracterizaron as accións biolóxicas dunha nova molécula sintetizada polo grupo Nanomag do iMATUS da USC. O traballo, que conta con financiamento da Fundación “La Caixa”, foi publicado na revista científica Advanced Functional Materials e continúa a liña aberta orientada ao uso médico de moléculas de moi poucos átomos, que deu lugar a un grupo de novas moléculas con potencial farmacolóxico.
“Neste caso, estudamos unha molécula de cinco átomos de prata, denominada Ag5, que causa a morte da célula dependendo do estado do metabolismo enerxético celular”, segundo explica unha das investigadoras, Vanesa Porto. A científica apunta, ademais, que para entender isto hai que explicar “a importancia da homeostasis redox. Isto é que, nas células normais do organismo, existe un equilibrio entre os oxidantes e antioxidantes celulares que é fundamental para manter as funcións e supervivencia, alteracións neste balance darían lugar á morte celular por apoptose”.
A Ag5 inhibe o crecemento tanto do tumor primario como das metástases nos ganglios linfáticos
Con todo, as células tumorais adquiren unha serie de alteracións que fan que se dividan de forma incontrolada e “perdan” a capacidade de morrer. Entre elas, o metabolismo enerxético das células tumorales está aumentado (incremento de especies oxidantes) co fin de sustentar dunha maneira máis eficaz a proliferación neoplásica.
O presente traballo demostra a eficacia terapéutica de Ag5 en animais de experimentación. Empregando un modelo de cancro de pulmón metastásico mostrouse que Ag5 inhibe o crecemento tanto do tumor primario como das metástases nos ganglios linfáticos. Estes achados son de particular interese porque os niveis altos de especies oxidantes describíronse tanto en células tumorais en proliferación como en contornas metastásicas.
Morte da célula canceríxena sen danar a célula sana
Esta é a primeira molécula con propiedades biolóxicas resultado da colaboración entre os grupos de Nanomag que lidera Arturo López Quintela e o de Fernando Domínguez no CiMUS foi a agrupación industrial de prata de tres átomos. Esta molécula aumenta a accesibilidade de fármacos que se unen ao ADN tales como o cisplatino ao diminuír a compactación da cromatina. Desta forma, cando se combinan os clúster coa quimioterapia mellora a súa eficacia terapéutica.
Pero estas agrupacións industriais non posúen actividade antitumoral por si mesmas. Con todo, e como demostra este novo traballo, as agrupacións industriais de prata de cinco átomos (dous átomos de prata de diferenza co estudo anterior) si que posúen actividade antitumoral per se. “Esta actividade antitumoral explícase grazas á excepcional actividade catalítica destas moléculas” argumenta David Buceta, coautor do estudo.
“A NANOMEDICINA FACILITA QUE O
TRATAMENTO SEXA ESPECIALMENTE DESTRUTIVO COAS CÉLULAS MALIGNAS, SEN AFECTAR NIN
DANAR AS CÉLULAS SAS”
“En comparación coas células normais do organismo, o metabolismo enerxético das células tumorais está aumentado para manter a súa gran proliferación. Como resultado, a xeración de especies reactivas de osíxeno está incrementada nas mitocondrias dos tumores. Para contrarrestar a oxidación producida por estes altos niveis, estas mesmas células están equipadas cunha potente maquinaria antioxidante. Aquí é onde actúan as agrupacións industriais de prata de cinco átomos xa que catalizan a oxidación irreversible destas proteínas provocando, por tanto, a morte celular”, conclúe Porto.
Novas moléculas contra o cancro: a opción máis efectiva
O cancro é a segunda causa de morte no mundo e nas últimas décadas vimos
como esta enfermidade cobra cada vez máis vidas, pero tamén como os avances
da ciencia e a tecnoloxía permiten que, cada vez con máis frecuencia, ter cancro
non sexa sinónimo de morte.
A loita contra o cancro é constante e grazas aos avances médicos non remata. Os logros científicos da man da nanotecnoloxía e os nanomateriais conseguiron nos últimos anos terapias máis eficaces e eficientes. A nanomedicina é unha prometedora opción para o tratamento do cancro, xa que, tal como demostra este estudo e sostén Porto “utilizala permite combater a enfermidade de maneira moi precisa e dirixida apuntando ao foco do problema, unha concreción que facilita que o tratamento sexa especialmente destrutivo coas células malignas, sen afectar nin danar as células sas”.
Referencias:
- Silver Clusters of Five Atoms as Highly Selective Antitumoral Agents Through Irreversible Oxidation of Thiols (Publicado en Advanced Functional Materials)
- Silver Atomic Quantum Clusters of Three Atoms for Cancer Therapy: Targeting Chromatin Compaction to Increase the Therapeutic Index of Chemotherapy (Publicado en Advanced Functional Materials)
