Afrontar de forma correcta o intestino antes da realización dunha colonoscopia é vital para o éxito da proba. Pero para os pacientes, un dos momentos máis desagradables é o da preparación. Os días previos recoméndaselles unha dieta baixa en fibra. Outro consello é inxerir só líquidos as 24 horas antes, xunto coa toma dun gran volume de laxante líquido. É dicir, pasan fame e teñen que tomar unha gran cantidade de líquidos.
Pero isto pode cambiar. Médicos dos servizos de Aparello Dixestivo e de Endocrinoloxía e Nutrición do Hospital del Mar deseñaron unha nova dieta que permite comer normal e chegar á colonoscopia mellor preparados. É a Barcelona Diet Plan, que publica a revista Diseases of the Colon & Rectum.
Trátase do estudo máis importante realizado neste campo ata o momento. Juana Flores, xefa do Servizo de Endocrinoloxía e Nutrición e asinante do estudo, explica: “Trátase dunha dieta equilibrada baixa en fibra distribuída en cinco comidas, que non restrinxe a achega de calorías”.
As comidas están formadas por pan, carne de polo, pavo, porco, tenreira ou peixe, arroz, pasta ou patacas e combinada con lácteos. En total, garante unha inxesta normal de calorías (2.000 kcal/día) e non ter sensación de ter o estómago baleiro.
“Sen pasar fame, chégase mellor preparado a unha colonoscopia”
“O estudo demostrou que non só mellora a experiencia do paciente sobre a preparación, senón tamén os resultados da colonoscopia. A crenza xeneralizada arrastrada durante anos, de que é necesario non inxerir alimentos sólidos o día antes da colonoscopia, tiña moi pouca evidencia que lle dese apoio. A pesar diso, é unha práctica habitual na maioría dos centros. Agora, o noso estudo deixa ben clara a escasa eficacia desta estratexia”, afirma Flores.
Marco Antonio Álvarez González, médico adxunto do Servizo de Aparello Dixestivo e primeiro asinante do estudo, explica: “Cunha dieta con niveis normais de calorías, sen pasar fame, chégase ben preparado á proba. Unha das barreiras da colonoscopia é a preparación para a proba, e unha das causas é a dieta”.
Mellorar os resultados na prevención
O traballo fíxose con 276 pacientes do Programa de Prevención do Cancro de Colon e Recto; á metade déuselles a nova dieta e á outra metade, a tradicional, estritamente líquida. O 96% dos pacientes que seguiron a Barcelona Diet Plan conseguiron unha limpeza do colon eficaz, ante o 89% nos casos que seguiran unha dieta líquida.
Ademais, tiveron menos sensación de fame e menos percepción de toma excesiva de líquido. Entre os posibles motivos para este éxito hai un mellor cumprimento da toma do laxante e o feito de que, posiblemente, axuda a mellorar a mobilidade do intestino, permitindo a evacuación do contido intestinal.
Esta dieta xa se inclúe nas recomendacións para a preparación da colonoscopia no Hospital do Mar. Álvarez González asegura que mellorando a eficacia e a tolerancia da preparación para a colonoscopia, pódese contribuír a mellorar os resultados do Programa.
O programa de detección precoz
O Programa de detección precoz de cancro de colon e recto de Barcelona cumpre este ano 10 anos do seu inicio. Actualmente cobre toda a cidade, cunha poboación diana de máis de 400.000 persoas. Convida a todos os homes e mulleres de 50 a 69 anos a facerse unha proba moi sinxela, que se recolle nas farmacias e faise en casa, un test de sangue oculto en feces.
Só en caso que esta proba detecte sangue nas feces (menos do 5% dos participantes), está indicado facer unha colonoscopia. Estas probas permiten detectar precozmente cancros (moitos son extirpados na mesma colonoscopia), e tamén detectar e extirpar lesións premalignas: pólipos, que, cos anos, poderían dexenerar en cancro.
Referencia: A Normocaloric Low-Fiber Diet the Day Before Colonoscopy Is the Most Effective Approach to Bowel Preparation in Colorectal Cancer Screening Colonoscopy (Randomized Clinical Trial)