Identifican un biomarcador para o diagnóstico precoz do cancro de páncreas

É a terceira causa de morte por cancro nos países desenvolvidos e ten un nome: o adenocarcinoma ductal pancreático, o tumor de páncreas máis común. Agora, un equipo coliderado por investigadores do CSIC acaba de identificar un novo biomarcador para o diagnóstico precoz da enfermidade. O traballo, publicado na revista eBioMedicine, vincula a presenza da proteína tirosina-quinasa AXL á detección deste tipo de tumores. O descubrimento é un gran avance, posto que permite a detección a través dunha análise de sangue. E, sobre todo, porque ata o de agora non existía ningún biomarcador para o diagnóstico precoz do cancro de páncreas.

O estudo analizou a utilidade do receptor tirosina-quinasa AXL, unha proteína presente na superficie das células, para detectar a presenza de cancro de páncreas. Esta proteína está habitualmente ausente en células normais, pero demostrouse que a súa presenza increméntase de forma notable en determinados tipos de tumores, como o pancreático. “A proteína AXL é un marcador específico que nos indica que xa hai células malignas. O feito de que este marcador estea vinculado á célula en estadio tumoral, dálle unha gran importancia pola súa especificidade para diagnosticar o cancro de páncreas”, indica Pilar Navarro, investigadora do IIBB-CSIC e do IMIM-Hospital do Mar.

Publicidade

Análises de sangue

Co obxectivo de demostrar a utilidade diagnóstica deste marcador mediante unha análise de sangue, os investigadores analizaron mostras de máis de 200 pacientes con pancreatite crónica e con tumores de páncreas. “Desta maneira, demostrouse a presenza da proteína AXL soluble en sangue como marcador nos pacientes que xa desenvolveran o tumor, sen estar presente nin en individuos sans nin nos que sufrían pancreatite crónica”, destacan Neus Martínez-Bosch, investigadora do IMIM-Hospital do Mar e Helena Cristóbal, do IIBB (CSIC- IDIBAPS), co-primeiras asinantes do traballo.

Analizaron mostras de máis de 200 pacientes con pancreatite crónica e con tumores de páncreas

Esta conclusión permite avanzar na detección do cancro de páncreas ao identificar o tumor mesmo en pacientes con pancreatite, unha patoloxía que pode dificultar o diagnóstico. Así, obtense un novo marcador diagnóstico, unha ferramenta moi valiosa, posto que a escaseza de marcadores provoca que só o 20% dos pacientes se poidan operar a tempo, propiciando a metástase e a resistencia ao tratamento.

Aplicar o diagnóstico

Na actualidade non existe ningún biomarcador de diagnóstico precoz para esta enfermidade. “Utilízase a proteína CA19-9 só para avaliar a resposta ao tratamento, pero non se pode usar no diagnóstico por mor da súa baixa especificidade. Por este motivo, dispoñer dunha nova ferramenta é de especial relevancia, sobre todo tendo en conta que o diagnóstico precoz é esencial para a cirurxía do tumor, a única opción de tratamento curativa”, destaca Laura Visa, doutora no Servizo de Oncoloxía Médica do Hospital do Mar.

“O diagnóstico precoz é esencial para a cirurxía do tumor, a única opción de tratamento curativa”

O futuro do estudo relaciónase coa análise dos pacientes que se poderán beneficiar deste novo marcador, xa que un pequeno número de tumores de páncreas non expresan a proteína AXL. Con todo, a combinación da análise de ambas as proteínas, CA19-9 e AXL, determina a presenza de células cancerosas cunha sensibilidade do 90%. “Estamos moi interesados en saber por que algúns cancros non expresan AXL, isto poderíanos dar pistas para saber como funcionan os mecanismos tumorais que poderiamos utilizar como dianas para tratamentos”, conclúe Pablo García de Frutos, investigador do IIBB (CSIC- IDIBAPS).

O achado foi liderado por investigadores do Instituto Hospital do Mar de Investigacións Médicas (IMIM-Hospital do Mar) e do Instituto de Investigacións Biomédicas de Barcelona (IIBB-CSIC), centro do CSIC asociado ao Instituto de Investigacións Biomédicas August Pi i Sunyer (IDIBAPS).