Únete á nosa canle de Whatsapp
A illa de Ons, situada fronte á ría de Pontevedra, ten unha configuración alongada. Caracterízase por presentar abruptos cantís na cara oeste, onde a natureza corre salvaxe, en clara contraposición coas pequenas ladeiras e praias que buscan refuxio no litoral. Conta cun alto valor etnográfico e cultural, debido a que nela existiu unha pequena poboación que tivo que adaptarse a vivir illada. Moitas das edificacións, que aínda hoxe permanecen, son o fiel reflexo do patrimonio mariñeiro que tanto caracteriza esta illa.
Un dos grandes tesouros que agocha a Ons é a praia das Dornas. Xunto ao peirao de pasaxeiros, dános a benvida á illa. As embarcacións tradicionais (dornas) varadas na praia e as redes secando ao sol, constitúen un recordatorio para os visitantes: nesta illa todo xira en torno aos oficios mariñeiros.
Chegamos a esta praia para iniciar a ruta de Ons. Neste pequeno areal, tranquilo e pouco ventoso, de forma rectilínea, e area branca e grosa, chaman a atención as numerosas embarcacións tradicionais varadas na area: as dornas. A súa orixe non está clara, mais diversos estudos sinalan que poderían ser de procedencia nórdica, de cando os viquingos asediaron as costas galegas entre os séculos IX e XII. Isto xustificaría o seu abundante uso nas rías de Arousa e Pontevedra, especialmente invadidas polos viquingos, ao ser porta de entrada a Santiago de Compostela.
Para a observación
Moi típicas das Rías Baixas, as dornas teñen un tamaño aproximado de 5 metros. Contan cunha proa redonda que sobresae da cuberta, unha popa plana e unha quilla pronunciada. Ademais de remos, estan dotadas dunha vela, que permitiría cubrir maiores distancias durante as longas xornadas de pesca. A intensa actividade pesqueira e comercial comezada na illa a mediados do século XIX, coa instalación dunha fábrica de salgadura de peixe, provocou que aumentara o uso das dornas, animando as familias a mercar a súa propia embarcación. Era máis rendible pescar e vender na propia illa que ter que desprazarse a outras fábricas situadas na costa.
Os rocuedos litorais
Os rochedos litorais enfróntanse constantemente ao embate das olas e á turbulencia da auga, que erosionan e modelan a costa. Os organismos que habitan nesta zona están adaptados ás duras condicións ambientais mediante mecanismos para fixarse ao substrato e para resistir os golpes do mar. Grazas a estas turbulencias, as augas costeiras están prácticamente saturadas de osíxeno e gran cantidade de materia orgánica. Se sumamos isto á gran diversidade de hábitats que hai nestas zonas rochosas, como fendas, covas, paredes etc., explica a diversidade específica destes ambientes, caracterizados pola progresiva substitución dunhas especies por outras ao longo das zonas supramareal, intermareal e submareal.
Descarga aquí a undécima entrega da guía.
