Descobren que a Vía Láctea non é un disco plano

A nosa galaxia, a Vía Láctea, non é un disco plano, como pensabamos. Un novo estudo revela que está gravemente deformada arredor dos seus bordos.

Moitas veces comparamos a nosa galaxia coa nosa veciña do lado, Andrómeda, que é probablemente máis grande que a Vía Láctea pero ambas son semellantes, porque son galaxias espirais e teñen aproximadamente a mesma idade. Pero existe un paradoxo importante: como vivimos dentro da Vía Láctea, non podemos observar a súa forma completa.

Publicidade

Pero, dado o que sabemos sobre as galaxias en xeral, ata agora tiña sentido pensar que a Vía Láctea probablemente se parecese bastante a Andrómeda, cos seus bonitos brazos en espiral ordenados. Agora os astrofísicos descubriron que canto máis se viaxa dende o centro galáctico, máis deformado e retorto se volve o disco da Vía Láctea.

O seu plano galáctico non é unha liña recta; en cambio, semélla máis ben unha letra ‘S’ alongada.

O descubrimento chega grazas a algunhas novas medidas de distancia ás estrelas nas rexións exteriores da galaxia. “É notoriamente difícil determinar as distancias do Sol a partes do disco de gas exterior da Vía Láctea sen ter unha idea clara de como se ve realmente ese disco”, dixo o astrónomo Xiaodian Chen, dos Observatorios Astronómicos Nacionais da Academia de Ciencias de China (NAOC).

Unha forma para investigalo é usar un tipo de estrela chamada variable Cefeida. Estas son estrelas moi brillantes que pulsan cunha frecuencia precisa, o que permite aos astrónomos calcular a súa magnitude absoluta. Á súa vez, isto tamén fai posible calcular as distancias das estrelas.

No espectro óptico, o po e o gas entre nós e a estrela poden obstaculizar unha determinación precisa do brillo, o que significa que hai un pouco de incerteza nos cálculos da distancia resultante. Pero a radiación infravermella pode penetrar no po, o que permite obter un resultado máis preciso, de modo que isto é o que os científicos utilizaron.

“Usamos un novo catálogo de observacións infravermellas obtidas co observatorio espacial WISE para reducir os efectos do po e determinar as distancias ás nosas Cefeidas con incertezas de menos do 3 ao 5 por cento. Iso é unha precisión sen precedentes ata a data”, dixo o astrofísico Richard de Grijs da Universidade Macquarie en Australia.

“Combinados coas súas localizacións aparentes no ceo, construímos un mapa tridimensional da Vía Láctea e comparamos coa distribución do gas. Ambos parecían desviarse dun disco plano”. Non é, sinala, inusual que unha galaxia espiral se deforme ao redor dos bordos, particularmente o gas de hidróxeno que se estende máis aló do disco estelar.

O que fai que a deformación da Vía Láctea sexa tan interesante é que inclúe estrelas. Pero, De Grijs dixo, é aínda máis interesante que o disco da Vía Láctea estea torcido ou precesado . “A precesión do disco parece implicar que o disco interno masivo da Vía Láctea pode forzar ao disco externo a seguir a súa rotación, pero a rotación do disco externo se atrase, o que provoca o xiro”, dixo.

“Isto non se viu antes para a Vía Láctea, pero o astrónomo retirado Frank Briggs atopara isto hai varios anos para unha ducia de grandes galaxias espirais no Universo próximo. Combinando o seu e os nosos resultados, cremos que a mesma dinámica está en xogo na Vía Láctea”, dixo o investigador.

A nova idea sobre a estrutura da nosa galaxia tamén axudará a comprender mellor a relación e as interaccións da Vía Láctea coas súas galaxias satélites, especificamente as Nubes de Magallaes.

A investigación do equipo foi publicada na revista Nature Astronomy, e aquí podes consultar o artigo científico.