O Instituto Galego de Estatística publicou este venres os resultados da Enquisa estrutural a fogares, no que un dos módulos aborda o coñecemento e uso da lingua galega e do castelán na sociedade do país nas súas distintas formas (oral e escrito), así como a súa situación en diversos ámbitos sociais. A enquisa dá continuidade ás publicadas anteriormente, cada cinco anos, e amosan as tendencias, con moitas e interesantes lecturas, arredor do uso (ou non) da lingua propia de Galicia.
Así, por exemplo, os datos amosan que 3 de cada 10 persoas (o 30,57% da poboación á que se lle preguntou) fala sempre en galego. Unha porcentaxe que baixa un 0,63% respecto á rexistrada en 2013. Porén, aumentou lixeiramente (1,43 puntos porcentuais) a proporción de persoas que adoitan falar máis galego, pasando a ser o 21,72% dos enquisados. Pero tamén medrou a porcentaxe de poboación que fala máis castelán ca galego, pasando dun 22,26% no 2013 a un 23,32% en 2018. E case unha de cada catro persoas, 24,4%, usa sempre o castelán.
Case unha de cada catro persoas recoñece falar sempre en castelán
A fenda entre o galego oral e o escrito
Un dos datos máis relevantes que achega a enquisa é a diferenza entre o uso do galego oral e o escrito. Así, só un 16,88% das persoas escriben normalmente en galego, fronte ao 83,12% do castelán. E ao cruzar os datos co uso oral, vese, por exemplo, que un 63,81% da xente que fala sempre en galego cambia ao castelán na escrita.
Diferenza xeracional
Os cambios tamén son notorios tendo en conta a idade. Así, só un 14,27% dos nenos de 5 a 14 anos falan en galego sempre, pero un 44,13% dos cativos desta mesma idade faino sempre en castelán. Pola contra, nos maiores de 65 anos, a tendencia é inversa. Apenas un 13,65% fala sempre en castelán, fronte ao 48,48% que usa sempre o galego.
Eido familiar, social e laboral
Os mesmos datos expoñen que o 44,34% da xente que ten fillos ou fillas fálalles en galego sempre, o 31,20% sempre en castelán, o 13,85% máis castelán que galego e o 9,50% máis galego que castelán. No tocante aos fillos e ás fillas, cabe destacar que arredor do 39% fala sempre en galego cos seus proxenitores e arredor do 37% sempre en castelán.
Dentro do ámbito social, o uso exclusivo do galego está máis estendido nas relacións entre amigos. O 34,12% da poboación de Galicia habitualmente fala sempre en galego cos amigos e coas amigas. Porén, o 39,40% comunícase co profesorado dos seus fillos e fillas exclusivamente en castelán e o 34,07% sempre utiliza este idioma cos especialistas sanitarios.
No referente ao ámbito laboral, o 29,57% das persoas ocupadas de Galicia fala sempre en galego cos compañeiros e coas compañeiras de traballo e o 18,61% utiliza máis galego que castelán. A porcentaxe das persoas que falan sempre en galego ou máis galego que castelán cos seus superiores sitúase no 42,79%.
A fenda nos medios de comunicación
Con todo, as maiores diferenzas obsérvanse no uso e consumo de información nos medios de comunicación. Así, sete de cada dez persoas (69,47%) recoñece navegar por internet sempre en castelán, mentres que m áis da metade le a prensa e libros sempre neste idioma. Pola contra, apenas un 5% da poboación recoñece consultar a prensa, ler libros ou navegar por internet usando maioritariamente o galego.
Costa da Morte, montaña de Lugo, interior da Coruña e Barbanza, redutos do galego
As diferenzas xeográficas, cunha variación significativa entre áreas urbanas e rurais, tamén son perceptibles nos resultados da enquisa. Así, nas principais áreas urbanas, arredor da Coruña, Vigo e Ourense, o uso habitual do galego non pasa do 40%. Na área de Santiago (55,39%), as cifras son maiores.
Nas sete principais cidades atópanse as principais diferenzas a prol do castelán. Así, só un 3,85% dos enquisados en Vigo e un 5,34% dos da Coruña sosteñen falar sempre en galego.
Respecto ás áreas con maior uso do galego, aparecen as comarcas de Ordes, Arzúa e Melide (93,14%), Costa da Morte (92,43%), Barbanza (88,85%), Sarria, Fonsagrada e Ancares (88,50%) e sur de Ourense (88%).
