Durante a noite do 16 de maio de 2022 será posible observar unha eclipse total de Lúa desde Europa, África e América. O fenómeno poderase ver a primeira vista, aínda que mellor cuns prismáticos ou un telescopio, e non entraña ningún perigo nin require ningún tipo de instrumentación especial. Iso si, nesta ocasión haberá que madrugar en países como España.
Segundo datos do Observatorio Astronómico Nacional (OAN- IGN), a totalidade comezará ás 05:29 h (hora peninsular española) e terminará ás 06:54 h, polo que durará aproximadamente unha hora e 25 minutos. De forma parcial poderase ver antes e despois, desde as 04:28 h na que dará comezo o evento astronómico, ata as 07:55 h que finaliza.
Será visible desde as 04:28 h ata as 07:55 h (hora peninsular española)
Durante a eclipse total, a Lúa non estará completamente escura, senón que tomará un ton avermellado. Iso débese a que parte da luz solar é desviada pola atmosfera terrestre. Como se tingue de vermello, ás veces denomínase popularmente como lúa de sangue.
No nordés peninsular e as illas Baleares, a Lúa poñerase antes de que acabe a eclipse total (por iso só ser verá o comezo da fase total, pero non o final), mentres que no resto da península verase a fase total íntegra.
Con todo, na península, Ceuta e Melilla non se verá como acaba a fase de parcialidade, é dicir, como a Lúa sae da sombra da Terra. Isto débese a que o noso satélite ponse polo horizonte antes de que acabe a eclipse. Na web do OAN-IGN pódese consultar a evolución da eclipse lunar en cada unha das capitais de provincia.
En Canarias si que terán a sorte de ver a eclipse total e parcial. Desde esa comunidade, poderase seguir en directo este esperado evento astronómico a través da canle Sky-Live.
O próximo en Europa, en 2025
“Se pensamos que desde Europa deberemos esperar ata marzo do 2025 para presenciar outra eclipse total de lúa, vale a pena madrugar para non perderse a lúa vermella do próximo luns”, comenta Miquel Serra-Ricart, astrónomo do Instituto de Astrofísica de Canarias (IAC) que retransmitirá o fenómeno desde o Observatorio do Teide.
A escala internacional, a eclipse será visible nalgunha das súas fases no oeste de Asia, gran parte de Europa, África, América do Norte (excepto o seu extremo máis occidental), Sudamérica e a Antártida.
A fase de totalidade poderase observar no suroeste de Europa, África central e occidental, gran parte de América do Norte, Sudamérica e a Antártida.
A diferenza das eclipses solares, que poden ser vistas só desde unha parte relativamente pequena da Terra e duran uns poucos minutos, unha eclipse lunar pode ser vista desde calquera parte da Terra na que sexa de noite e prolónganse durante varias horas.
Nunha eclipse de Lúa, a Terra impide que a luz do Sol chegue ata a Lúa, xerando un cono de sombra que escurece a Lúa, que adquire a cor avermellada característica.
Umbra e penumbra
Debido ao tamaño angular do Sol, a sombra que proxecta a Terra consta de dúas zonas: a umbra e a penumbra. Na umbra non existe radiación solar directa, mentres que na penumbra a radiación solar é bloqueada só parcialmente.
Por iso as eclipses clasifícanse en totais, parciais e penumbrais. Un observador dirá que viu unha eclipse total cando a Lúa se situou completamente na zona limiar. Cando só unha parte dela se sitúe na umbra, a eclipse será parcial. Se se sitúa na penumbra, a eclipse será penumbral, e só se producirá un sutil escurecemento na superficie lunar.
Cando suceden as eclipses?
O plano polo que orbita a Lúa ao redor da Terra (en cor azul na figura seguinte) está inclinado 5º respecto ao plano polo que orbita a Terra (e a Lúa) ao redor do Sol (en amarelo). Dado que as eclipses requiren do aliñamento case perfecto dos tres astros, as eclipses danse moi poucas veces ao longo do ano.
A Lúa tarda un mes aproximadamente en completar unha volta ao redor da Terra, polo que se ambos os planos coincidisen teriamos 12 eclipses de Sol e outros 12 de Lúa cada ano. Na práctica, o número de eclipses que se dan cada ano é de entre 4 e 7, incluíndo os de sol e lúa.
En moitos casos as eclipses son parciais (ou mesmo penumbrais só nos de Lúa), e visibles desde unha fracción da superficie terrestre. Cando a Lúa se atopa preto do Sol no ceo a fase é de lúa nova, e existe a posibilidade dunha eclipse de Sol.
Cando a Lúa se atopa na dirección oposta ao Sol (visible toda a noite) a fase é de lúa chea, e existe a posibilidade dunha eclipse lunar.
