Poder tomar bebidas alcohólicas sen sufrir os estragos que produce a resaca parece ser o obxectivo de moitos produtos que podemos adquirir en farmacias e na rede. Pero recentemente ofreceuse un novo e milagroso produto, sacado ao mercado pola empresa sueca Myrkl, que promete ser a solución definitiva: a pílula que elimina a posibilidade de ter resaca se a tomamos antes de beber.
Hai algo de certo no que se di do novo produto? Non, non hai nada milagroso. Ademais, o estudo no que se basea expón moitas dúbidas sobre a súa eficacia.
Unha promesa moi perigosa
O primeiro que preocupa deste e outros produtos é o feito de que prometen poder beber alcol sen sufrir as consecuencias da resaca. Iso fará pensar aos consumidores que poden consumir bastante máis alcol, xa que non sufrirán os indesexables efectos posteriores.
Non debemos esquecer que o alcol é un tóxico moi potente responsable de millóns de mortes prematuras anuais, que crea dependencia e que é responsable directo de danos cardiovasculares, hepáticos e intestinais e que tamén pode causar cancro en diferentes órganos.
Por todo iso,que este produto vaia acompañado da mensaxe de que se pode beber máis sen que se sufran as consecuencias non é algo que debamos considerar precisamente saudable.
Un fármaco que non é un fármaco
Aínda que podamos pensar que o produto ofrecido como antirresaca é un fármaco, en realidade non o é. En todo caso, poderiámolo considerar como un suplemento nutricional formado por bacterias, vitamina B12 e un aminoácido, a cisteína.
Os efectos da cisteína e da vitamina B12 xa son coñecidos polos consumidores destes produtos antirresaca. Son suplementos que se venden coa pretensión de axudar a metabolizar o alcol pero cuxa efectividade é bastante dubidosa, e máis en persoas mozas, que non sofren carencia nin da vitamina nin do aminoácido.
Máis que fármaco, debémolo considerar un suplemento nutricional
A novidade do suplemento probiótico atópase en que contén salvado de arroz fermentado que está enriquecido con dúas cepas bacterianas do xénero Bacillus (B. subtilis e B. coagulans), que non son compoñentes maioritarios do microbioma pero que non producen dano.
Pero isto tampouco é realmente novo. Basta con buscar os nomes destas bacterias para comprobar que no mercado hai unha gran cantidade de produtos en venda que conteñen esporas a prezos bastante considerables.
Está claro que a decisión de usar estas bacterias en concreto baséase na súa facilidade para dispensalas en cápsulas, xa que son moi estables por formar esporas. Ademais, estas dúas especies xa foron estudadas para modificar o microbioma co fin de tratar diferentes enfermidades.
O metabolismo do alcol como fundamento
Case todo o que comemos pasa polo fígado, e por iso é un dos órganos que máis sensibilidade presenta a fármacos, tóxicos e nutrientes. Son principalmente as células hepáticas as que se encargan de eliminar o alcol mediante unha serie de encimas. Unha delas é a alcol dehidroxenasa (ADH) que produce acetaldehído. Este produto é o causante de moitos dos síntomas da resaca, entre eles o aumento da temperatura e do ritmo cardíaco, a diminución da presión sanguínea, os vómitos e a dor de cabeza.
As bacterias que contén esta pílula son capaces de metabolizar o alcol ata CO₂ e auga, polo que o seu uso reduciría a entrada de alcol en sangue e con iso a produción de acetaldehído e a súa liberación ao sangue. Así, menos alcol en sangue produciría menos resaca.
Con todo, antes de chegar ao intestino, onde se atoparían as bacterias, o alcol xa produciría o seu efecto sobre a mucosa gástrica e o efecto debido á deshidratación non desaparecería.
Unha base científica moi débil e un estudo mal deseñado
A base científica deste produto é moi débil, xa que se basea nun único estudo, publicado hai un mes, e cuxos resultados e conclusións deixan moito que desexar. Nin que dicir ten que non parecen existir estudos similares que asocien a actividade destas bacterias coa resaca.
O primeiro que podemos concluír do estudo é que non queda claro que estas bacterias poidan alcanzar suficiente poboación como para, en tan só 12 horas, reducir significativamente a incorporación de alcol. O estudo que se realizou mantivo os participantes tomando o suplemento durante unha semana. Obviamente, non é o mesmo unha inxesta dunha semana que a dunhas horas antes de comezar a beber.
Outro gran problema do estudo baséase en que os voluntarios foron divididos en dous grupos: un tomou placebo e outro o suplemento, e logo fixéronse as determinacións. O ideal sería repetir o estudo dúas veces para que todos os participantes tomasen placebo e suplemento. Iso permitiría comprobar se un mesmo voluntario respondía mellor co suplemento que co placebo.
A base científica deste produto é moi débil, xa que se basea nun único estudo
E iso lévame á enorme dispersión de datos. Os investigadores presentan dúas gráficas sobre o nivel de etanol en sangue e no aire expulsado. Os valores medios de ambos os grupos, placebo e suplementados, están tan preto e presentan tal dispersión que dubido moito que achasen as diferenzas significativas que afirman atopar.
Permitinme estimar a cantidade de voluntarios que deberían ter participado para alcanzar diferenzas significativas e non son tan só 24 participantes.
A conclusión é clara: o estudo non está ben deseñado nin realizado e os resultados non poden considerarse cientificamente significativos nin consistentes.
Así que o produto milagroso baséase nunha mestura de compostos que xa se venden contra a resaca, con dubidosos efectos coas esporas dunhas bacterias cuxa cantidade non é suficiente para reducir significativamente a incorporación de alcol.
Se queren evitar os fenómenos asociados coa resaca, como a deshidratación e os efectos do acetaldehído producido no fígado, non beban alcol (ou non o fagan moito). É a única forma.
*Guillermo López Lluch é catedrático da área de Bioloxía Celular e investigador asociado ao Centro Andaluz de Bioloxía do Desenvolvemento. Tamén, investigador en metabolismo, avellentamento e sistemas inmunolóxicos e antioxidantes da Universidad Pablo de Olavide.
Cláusula de divulgación: Guillermo López Lluch é membro da Sociedade Española de Bioloxía Celular, da Sociedade Española de Bioquímica e Bioloxía Molecular, da Sociedade Española de Xeriatría e Xerontoloxía, da Society for Free Radical Research e da International Coenzyme Q10 Association. As investigacións realizadas polo autor están financiadas con fondos públicos que proveñen do Goberno de España ou do Goberno Autonómico de Andalucía.
