É sabido desde hai miles de anos que os animais domesticados son sensibles aos sinais humanos, o que facilita a comunicación entre eles. O ollo é un dos elementos que máis intervén neste contacto, pola súa relevancia para expoñer emocións. Nisto afondou un estudo elaborado por científicos británicos que acaba de publicar a revista Scientific Reports. Os resultados suxiren que as secuencias de movemento lento das pálpebras, chiscando o ollo, “poden funcionar como unha forma de comunicación emocional positiva entre gatos e humanos”.

Estes animais domésticos teñen sona de seren distantes e, ás veces, indiferentes ao que acontece no fogar, especialmente en comparación cos cans. Pero o estudo vén apuntar a unha posible vía de contacto cos humanos a través dunha expresión habitual na súa cara. A investigación apunta a que os felinos detectan o movemento de abrir e pechar lentamente o ollo como unha especie de sorriso, polo cal adoitan achegarse e ser receptivos, tanto a persoas coñecidas como a estraños.

“É algo que moitos donos de gatos xa sospeitaban, polo que resulta emocionante encontrar unha evidencia disto”, destaca Karen McComb, psicóloga da Universidade de Sussex.

O experimento agora publicado apunta a que se os humanos replican este movemento, os animais poden identificalo como un sinal de proximidade e relaxación, despois de observar que se comportaban de forma distinta ante as persoas que repetían este movemento.

No primeiro experimento, os propietarios chiscaron lentamente o ollo diante de 21 gatos de 14 fogares distintos. Cando o gato estaba acomodado no lugar, indicóuselle aos propietarios que se sentaran a un metro de distancia, abrindo e pechando o ollo. Unhas cámaras gravaron a felinos e humanos, e comparáronse coa forma na que os gatos chiscan os ollos sen interacción humana.

Os resultados amosaron que os gatos son máis propensos a mover as pálpebras lentamente diante dos humanos se estes fan antes o mesmo, en comparación coas situacións nas que non hai interacción.

Un segundo experimento incluíu 24 gatos de oito fogares distintos. Pero foron os propios científicos os que chiscaron o ollo, sen ter anteriormente contacto cos animais. Engadíronse tamén, como control, gatos que estaban diante de persoas que non movían o ollo.

E comprobouse, a pesar do descoñecemento entre humanos e animais, que estes últimos eran máis propensos a responder chiscando o ollo e mesmo a achegarse á man da persoa despois de comunicarse con ela.

“É o primeiro estudo que investiga de forma experimental o papel do movemento lento das pálpebras na comunicación entre gatos e humanos”, engade Karen McComb. “Podemos probalo nós mesmos, co propio gato doméstico ou con outros”, di a investigadora, que achega as claves para comunicarse: Intenta miralos cos ollos entreabertos, como farías nunha contorna relaxada, sorrí e despois pecha os ollos durante un par de segundos; verás que eles responden e podes iniciar unha especie de conversación”, sostén.

Por agora non se sabe por que os gatos se comunican precisamente a través deste movemento. Interpretouse como un medio de sinalar intencións positivas, xa que, pola contra, crese que interpretan a mirada fixa e constante como unha ameaza. Pero tamén é posible que desenvolveran a expresión despois de que os humanos responderan positivamente a ela.

Establecer estas canles de contacto pode axudar a mellorar a saúde emocional do gato e, por extensión, da contorna na que viven. “Comprender as formas positivas nas que os gatos e humanos interaccionan pode mellorar o benestar do animal e revelar novos detalles sobre as  habilidades sociocognitivas da especie”, conta a psicóloga Tasmin Humphrey, tamén da Universidade de Sussex.

Referencia: The role of cat eye narrowing movements in cat–human communication (Publicado en Nature Communications).