Investigadores do CNIO descubriron que a encima FASN , sobreexpresada en numerosos tipos de cancro, é crucial para que se produza un dos procesos esenciais polo cal unha célula normal se transforma en cancerosa. Bloquear FASN nun modelo animal de cancro de mama agresivo atrasou a aparición de tumores e ampliou a súa supervivencia nun 68 %.
O organismo conta cun proceso de fabricación de ácidos graxos que está regulado pola encima FASN . En células normais, este proceso está moi pouco activo –salvo de forma puntual no fígado e o tecido adiposo–, xa que a maior parte dos ácidos graxos que necesitamos para o mantemento celular obtéñense de xeito externo a través da dieta.
Publicidade
Con todo, sábese que FASN está sobreexpresada en moitos tipos de cancro, como o de próstata, mama, tiroides, colorrectal, de vexiga, pulmón ou páncreas. Por iso, e aínda que non se coñece ben a súa relación coa enfermidade, científicos de todo o mundo estúdano como potencial diana contra o cancro .
O galego Miguel Ángel Quintela, do CNIO, liderou o estudo. Agora, un equipo de investigadores liderados por Miguel Ángel Quintela , xefe da Unidade de Investigación Clínica de Cancro de Mama do Centro Nacional de Investigacións Oncolóxicas (CNIO), descubriu a conexión de FASN co cancro e o seu equipo demostrou que as terapias que a inhiben son altamente eficaces na fase de formación do cancro para evitar o desenvolvemento dos tumores en ratos e en cultivos celulares, e non para tratalo cando xa apareceu. Os resultados publícanse en Nature Communications
Publicidade
Un dos principais achados do traballo é que a importancia de FASN para o desenvolvemento do cancro non está relacionada coa súa capacidade para xerar ácidos graxos. Ata o de agora, pensábase que as células tumorales sobreactivan FASN para poder xerar enerxía, construír a súa membrana celular, etc.
“Con todo, no traballo demostramos que o cancro segue captando eses ácidos graxos de maneira externa”, explica Quintela , líder do estudo. “Por tanto, a función de FASN de sintetizar ácidos graxos non é necesaria para o cancro”.
O que si necesita o cancro de FASN é que lle axude a xurdir. Os investigadores descubriron que FASN é esencial para que leve a cabo uno dos procesos chave na transformación dunha célula normal nunha célula cancerosa: o crecemento independente da ancoraxe, é dicir, poder crecer sen estar suxeita a unha superficie sólida, unha capacidade que a célula normal non ten.
O novo estudo revela que FASN é clave para a aparición do cancro pero non actúa no seu tratamento
“Entre outros sinais –como a capacidade de invasión, a resistencia á morte celular programada, etc.–, unha característica vital que define que unha célula está a transformarse a maligna é que poida crecer autónomamente e separarse do tecido ao que está ancorada”,engade Quintela. “Cando se separan, as células normais entran nun proceso chamado anoikis e morren, mentres que as tumorais teñen a capacidade de seguir crecendo”.
Traballando cun modelo transxénico de rato que desenvolve un tipo agresivo de cancro de mama , o equipo comprobou que ao eliminar FASN os tumores non aparecían. Quintela indica o por que: “O crecemento independente da ancoraxe aumenta a cantidade de radicais libres que producen as mitocondrias, o que, chegado a un punto de acumulación, asfixiaría ás células do cancro e estas morrerían”. “Evítano utilizando FASN , xa que regula un proceso chamado carboxilación reductiva que elimina este exceso de radicais libres. Por iso, cando bloqueamos FASN no noso traballo, os radicais libres acumuláronse sen freo, o que impediu que se producise o crecemento malignizado”, subliña.
O equipo confirmou estes resultados en cultivos de células normais de rato , nas que sobreexpresaban coñecidos oncoxenes –como KRAS (relacionado con cancro de pulmón) ou PyMT e HER2 (relacionados con cancro de mama)– para inducir a transformación das células normais a tumorales. Ao eliminar a expresión de FASN , as células normais non realizaban a transformación a tumorales, aínda que os oncoxenes si estivesen sobreexpresados.
Investigadores de todo o mundo están a estudar o potencial de FASN para tratar determinados tipos de cancro. Con todo, os resultados do equipo do CNIO apuntan a que a súa eficacia é preventiva, non terapéutica .
“No noso modelo de rato que desenvolve un cancro de mama moi penetrante, as zonas nas que hai FASN si desenvolven cancro, mentres que nas zonas onde o bloqueamos non chegaron a xerarse tumores e a supervivencia aumentou nun 68 %”, di Quintela.
“Pero cando tratamos de inhibir FASN cos tumores xa establecidos, houbo un pequeno efecto transitorio que case non afectou á progresión”. En próximos pasos da investigación, o equipo tratará de estudar as implicacións destes achados para a metástase e para a resposta do sistema inmunitario aos tumores. Tamén, no futuro, poderíase analizar o potencial do achado para a súa posible aplicación en poboacións de risco.
Aquí podes consultar o artigo publicado en Nature Communications
