Únete á nosa canle de Whatsapp
Cando unha parella se divorcia unha das maiores preocupacións adoita ser o benestar dos fillos. De que forma repercute este feito na súa saúde é o que estudaron científicos das universidades de Santiago de Compostela e Vigo. Os seus resultados indican que coa ruptura da relación crece o risco de que padezan problemas xenitourinarios, gastrointestinais, dermatolóxicos e neurolóxicos.
A separación da parella é un estresor psicosocial. Un divorcio pode producir alteracións importantes no estado de saúde físico e psicoemocional de todos os membros da familia, tanto dos proxenitores como dos fillos. Mesmo, en ocasións, do resto de familiares.
“Non é a ruptura da parella a que leva efectos negativos para o estado de saúde dos fillos e fillas, senón a xestión inadecuada por parte dos proxenitores, como sinala a literatura científica e constatan os nosos datos”, explica a Sinc María Dores Seijo Martínez, coautora do traballo e investigadora na Universidade de Santiago de Compostela (USC).
Os expertos planificaron un estudo transversal de familias con parellas unidas e divorciadas no que participaron 467 nenos, nenas e adolescentes, de entre dous e 18 anos. Os científicos atoparon que os fillos de proxenitores separados teñen aproximadamente o dobre de probabilidades de desenvolver problemas gastrointestinais, xenitourinarios, dermatolóxicos e neurolóxicos que os de familias nucleares.
Por outra banda, os autores non atoparon que a exposición a un divorcio medie no desenvolvemento de problemas respiratorios, cardiovasculares, musculoesqueléticos, alérxicos, auditivos ou visuais. A maioría dos autores afirman que as alteracións físicas, psicoemocionales e comportamentales relaciónanse maioritariamente coa inadecuada xestión da ruptura. Así, o alto nivel de conflito, a ausencia de coparentalidade ou a violencia familiar elevan o risco atribuído ao divorcio e o seu impacto no axuste dos menores.
O divorcio non afecta a problemas respiratorios, alérxicos ou cardiovasculares
“A mala xestión implica niveis de conflito interparental moi elevados, o que fai moi difícil manter unha adecuada relación. A exposición prolongada dos nenos e nenas a estas situacións familiares adoita xerar neles tensión tóxica”, engade a investigadora da USC. Para a experta, isto leva unha activación extrema e continuada no tempo das respostas do corpo á tensión, que son as principais causantes destas alteracións físicas.
A este respecto, un estudo de 2012 da American Academy of Pediatrics precisa que non é unicamente a adversidade a que predicir desaxustes e patróns de saúde desadaptativos nestes nenos, senón a ausencia de relacións adecuadas que poidan ofrecer protección e apoio e que favorezan o axuste e a adaptación dos fillos.
“Para reducir estas consecuencias é necesario apoiar ás familias. O papel dos profesionais que se atopan en contacto directo cos menores -como o persoal de atención primaria ou o de centros escolares- é moi importante na redución da tensión tóxica xa que poden deseñar e implementar novas intervencións dirixidas á protección e á prevención”, conclúe Seijo Martínez.
En países como Estados Unidos ou Canadá están moi xeneralizados os programas de educación e apoio para a separación, particularmente aqueles implementados desde os tribunais e xulgados de familia. Nalgúns casos establécese para todos os proxenitores a obrigatoriedade de asistir cando presentan unha demanda de divorcio, separación, custodia dos fillos ou demanda de visitas. “De forma pioneira en Galicia púxose en marcha en 2002, desde a Universidade de Santiago de Compostela, un programa destas características denominado ‘Ruptura de parella, non de familia’, que contou con apoio da administración local ata 2015, e que neste momento leva a cabo por persoas voluntarias”, apunta María Dores Seijo Martínez. Calquera parella pode acudir á Unidade de Psicoloxía, situado no campus sur da universidade santiaguesa, se está interesado en participar no proxecto IRPES.
José María Martinón, Francisca Fariña, Tania Corras, Dolores Seijo, Antonio Souto y Mercedes Novo. “Impacto da ruptura dos proxenitores no estado de saúde física dos fillos”. European Journal of Education and Psychology (2016) http://dx.doi.org/10.1016/j.ejeps.2016.10.002.
