A investigadora María Cebro Márquez presentou no CiMUS os resultados da súa tese de doutoramento, na que se describen novos biomarcadores de cardiotoxicidade en pacientes oncolóxicas sometidas a quimioterapia. Os datos do estudo contribúen, deste xeito, a un mellor coñecemento das persoas afectadas por cancro de mama con fin de optimizar o seu manexo e garantir unha mellor calidade de vida.
A cardiotoxicidade considérase na actualidade unha das complicacións máis comúns asociadas á quimioterapia, polo que as enfermidades cardiovasculares son a principal causa de morte entre os sobreviventes ao cancro. No caso concreto do cancro de mama, o de maior prevalencia en mulleres en todo o mundo, os avances no diagnóstico temperá e na abordaxe terapéutica acadados nas últimas décadas resultaron nun aumento gradual das taxas de supervivencia e da esperanza de vida. Isto puxo de manifesto, ao mesmo tempo, os efectos prexudiciais que teñen lugar a longo prazo asociados ó tratamento oncolóxico.
“Os nosos resultados mostran diferenzas específicas, tanto na expresión de miRNAs coma nos niveis de adipokinas circulantes, que en conxunto cos parámetros ecocardiográficos poderían explicar a diferente susceptibilidade a desenvolver cardiotoxicidade e sinalan as vías que poderían estar implicadas na mesma, abrindo a porta a identificación de novas dianas terapéuticas”, segundo explica María Cebro.
A predisposición á cardiotoxicidade é multifactorial e pode condicionar o acceso a un tratamento adecuado, a costa dun peor prognóstico no proceso oncolóxico. Ata fai pouco a cardiotoxicidade asociábase o uso de antraciclinas, debido á súa ampla prescrición e ao maior número de estudos; porén cada vez mais datos apuntan a que o uso de citostáticos de nova xeración afecta tamén a función cardíaca. Na actualidade o diagnóstico depende de alteracións no ventrículo esquerdo ou na detección de marcadores como troponinas e péptidos natriuréticos. Isto limita o diagnóstico a un dano sintomático, nalgúns casos irreversible.
Neste contexto, expoñen desde o CIMUS, resulta esencial dispor de ferramentas que permitan unha adecuada estratificación do risco e o diagnóstico temperá, a fin de previr e minimizar os potenciais efectos adversos sobre o sistema cardiovascular e a interrupción do tratamento contra o cancro. Precisamente, o obxectivo do presente traballo, supervisado por Ricargo Lage, Isabel Moscoso e José Ramón González Juanatey, foi avaliar se as diferenzas individuais no perfil de expresión de miRNAs e nos niveis de adipokinas circulantes, xunto cos parámetros ecocardiográficos, que permiten unha mellor caracterización do paciente oncolóxico sometido a terapias potencialmente cardiotóxicas. A autora da tese insiste en facer un agradecemento “de corazón” a todas as pacientes que colaboraron con nós, a pesar dos difíciles momentos que estaban a pasar”.
O traballo contou con financiamento da Fundación Mutua Madrileña, da FIDIS, do CIBERCV e da Axencia Galega de Innovación, a través do programa Principia e o programa Consolidación e Estruturación de unidades de investigación competitivas. Segundo destaca a autora, “non tería sido posible sen a colaboración altruísta dos profesionais dos Servizos de Oncoloxía, Cardioloxía e Análise Clínico do Complexo Hospitalario Universitario de Santiago de Compostela e sen a infraestrutura investigadora que proporcionan o CiMUS e o Instituto de Investigación Sanitaria de Santiago de Compostela”, sostén María Cebro Márquez.