A primeira investigación a nivel mundial que constata o vínculo entre os cambios na materia branca do cerebro co avance da enfermidade de Alzheimer ten selo galego. O traballo, realizado por investigadores do CiMUS da USC e do IDIS, en colaboración con médicos do Servizo de Neuroloxía e Medicina Nuclear do CHUS (Complexo Hospitalario Universitario de Santiago de Compostela), “abre a porta a un novo biomarcador de seguimento da enfermidade e mesmo a cambiar o foco das actuais terapias, que se enfocan a reducir o amiloide na substancia gris e que fracasaron a maioría de elas”, explica o investigador Pablo Aguiar, autor principal do artigo.
O estudo, publicado no European Journal of Nuclear Medicine and Molecular Imaging, analiza, por primeira vez, a proteína amiloide na materia branca do cerebro, converténdoa nun novo biomarcador asociado ao avance clínico desta enfermidade. “Ata o de agora todas as investigacións centrábanse en medir os depósitos de proteína amiloide na materia gris do cerebro, obviando a materia branca”, engade Aguiar.
Un estudo en 800 pacientes
O traballo enmárcase na tese de doutoramento do investigador Alexis Moscoso, finalizada o ano pasado, na que se comprobou como os depósitos de proteína amiloide na materia branca do cerebro están relacionados coa progresión clínica do Alzheimer. Para levalo a cabo contaron cunha mostra de 795 participantes. “O amplo tamaño da mostra é xusto unha fortaleza de estudo xa que nos permite cubrir todo o espectro da enfermidade do Alzheimer”, sinala Aguiar.
Para poder analizar os depósitos de proteína amiloide na materia branca do cerebro dos pacientes utilizouse a técnica por imaxe PET (tomografía por emisión de positróns) como ferramenta central de traballo. Estes escáneres realizáronse en numerosos países de todo o mundo, coordinados desde Estados Unidos, sendo a base de traballo para esta investigación que analizou os datos referidos a cada un deles durante un seguimento de máis de cinco anos.
“As probas realizáronse en estado basal dos pacientes para poder dispoñer de datos lonxitudinais da evolución da enfermidade. A través destas probas puidemos comprobar como os pacientes que presentaban proteína amiloide na materia branca do cerebro eran os que cognitivamente evolucionaban peor”, indica o investigador.
A relevancia da materia branca
O tecido chamado “materia gris”, presente no cerebro e na medula, coñécese tamén como substancia gris e está composto por corpos de células neuronais. Coñécese por este nome porque os núcleos que compoñen as neuronas fan que adquira unha tonalidade desta cor cando se analiza o cerebro. Está implicado en funcións como o control muscular, o fala, as emocións, a toma de decisións ou a memoria.
Pola súa banda a materia branca está composta por fibras nerviosas. Coñécese por este nome porque a mielina dos axóns das súas neuronas fai que adquira esta cor cando se analiza o cerebro. Está situada entre a substancia gris, o corpo estriado e a parte media do cerebro e o seu principal papel dentro do sistema nervioso central é a comunicación máis que o procesamento, aínda que tamén se encarga de regular funcións inconscientes como a temperatura corporal, a fame, a sede, a presión sanguínea e o ritmo cardíaco.
Referencia: 18F-florbetapir PET as a marker of myelin integrity across the Alzheimer’s disease spectrum (Publicado en European Journal of Nuclear Medicine and Molecular Imaging).