Únete á nosa canle de Whatsapp
Unha investigación de científicos da Universidade de Santiago de Compostela e da Universidade do Minho confirma que os mozos universitarios que consumen máis alcol amosan unha diminución da capacidade de resposta a estímulos externos e dificultades no procesamento da información. O traballo, publicado na revista Frontiers in Behavioral Neuroscience tomou como base un cuestionario cos hábitos de consumo de bebidas alcohólicas por parte de estudantes de primeiro curso na USC.
Os científicos estudaron a actividade cerebral dos mozos e mozas e atoparon modificacións no funcionamento do cerebro, o que pode indicar un atraso no desenvolvemento cerebral e un signo temperán de dano cerebral.
O estudo amosa perda da capacidade de atención a estímulos externos
O consumo intensivo de alcol, tamén coñecido como binge drinking, é un fenómeno común entre a xuventude. Artigos recentes da Axencia Americana sobre Abuso de Substancias e Saúde Mental (SAMHSA) e a Axencia Europea sobre Estudo de Alcol e outras Drogas (ESPAD) estiman que ata un terzo dos mozos norteamericanos e europeos beben en exceso.
Esta compulsión está definida como beber cinco ou máis bebidas para os homes e catro ou máis para as mulleres nun período de dúas horas, o que segundo os datos non é moito para unha gran porcentaxe de estudantes universitarios.
Na última década, varios estudos neuropsicolóxicos e neurofuncionais parecen apuntar a que estes mozos presentan un peor rendemento nalgunhas tarefas, especialmente de memoria verbal e de control inhibitorio, así como anomalías na actividade cerebral asociada a estes mesmos procesos en comparación cun grupo de control de mozos (con pouco ou ningún consumo de alcol).
“Moitos estudos avaliaron os efectos do consumo excesivo de alcol en adultos novos durante diferentes tarefas que involucran atención ou memoria de traballo”, conta á Axencia Sinc Eduardo López-Caneda, da Universidade do Minho, en Braga, e coautor do artigo. “Con todo, sábese pouco sobre se o cerebro dos bebedores compulsivos amosa diferenzas cando están en repouso e non se concentran nunha tarefa”, engade.
E isto é o que se expón no traballo. López-Caneda e o resto do equipo, no que tomaban parte os investigadores do departamento de Psicoloxía Clínica e Psicobioloxía da USC, recrutaron estudantes de primeiro ano da universidade galega e pedíronlles que completasen un cuestionario sobre os seus hábitos de consumo.
Atoparon datos semellantes aos do cerebro de bebedores crónicos xa adultos
Os científicos avaliaron a actividade eléctrica dos estudantes en diversas rexións cerebrais. “Os mozos que beben compulsivamente presentaban, en comparación cos controis, unha actividade cerebral alterada en repouso”, continúa López-Caneda. Así, presentaron medidas bastante máis altas de parámetros electrofisiolóxicos específicos, coñecidos como oscilacións beta e teta, tanto no lóbulo temporal dereito e a cortiza occipital bilateral.
Estes resultados son congruentes con estudos previos que atoparon alteracións moi similares nos cerebros de adultos alcohólicos crónicos. Pero hai que deixar claro que aínda que estes mozos consumían ocasionalmente alcol en exceso, non se axustan aos criterios para o alcoholismo.
“Os cambios atopados poderían indicar unha diminución da capacidade de resposta aos estímulos externos e as posibles dificultades na capacidade de procesamento da información en bebedores novos compulsivos, e pode representar algúns dos primeiros signos de dano cerebral inducido polo alcol”, sostén López-Caneda.
Os datos de estudos animais -esencialmente en roedores- indican que as ratas adolescentes, aínda consumindo a mesma cantidade de alcol que as adultas, experimentan unha maior neurotoxicidade (morren máis neuronas) e unha menor neuroxénese (nacen menos novas neuronas no hipocampo, unha rexión clave para a memoria) que as ratas adultas.
Os danos son maiores porque o cerebro non terminou de desenvolverse
O cerebro dos adolescentes segue en desenvolvemento, o que significa que poderían ser máis vulnerables para os efectos do abuso do alcol. “Probablemente porque o seu cerebro non terminou de desenvolverse por completo, especialmente rexións como a codia prefrontal, unha das áreas máis afectadas por este consumo”, apunta o investigador.
Os investigadores subliñan que necesitan realizar máis estudos para confirmar se as características que observaron nestes mozos son causadas pola súa maneira de beber, e se o seu desenvolvemento do cerebro podería verse afectado.
“É importante atrasar a idade de inicio de consumo de alcol, que en España sitúase entre os 12 e 13 anos, pois se observou unha relación negativa entre o inicio do consumo e devandito consumo excesivo de alcol (canto menor é a idade á que se comeza a beber alcol, maior é a probabilidade de abuso de alcol unha vez alcánzase a madurez)”, afirma López-Caneda.
“Tamén sería importante que as institucións educativas e de saúde utilicen estes resultados para mostrar aos mozos que o consumo de alcol, cando se realiza de forma intensiva e habitual nos fins de semana, pode ter importantes efectos negativos a nivel cerebral (alterar o seu normal funcionamento, o seu desenvolvemento durante o período adolescente, inducir peor rendemento en memoria, etc.)”, conclúe.
