O Nautilus do capitán Nemo visitou Vigo o 18 de febreiro de 1868, segundo conta a novela ’20.000 leguas baixo dos mares’, que está narrada como un diario do seu protagonista, o profesor Aronnax, o cal permite atopar a data exacta na que os mergulladores do mítico submarino rescatan os tesouros da batalla de Rande.
Pero a precisión da data vai parella tamén coa do deseño do somerxible. Porque foi descrito por Jules Verne con todo detalle, aínda que aínda ninguén no mundo tivo a afouteza de seguir os seus planos. Porque o Nautilus de “20.000 leguas” non se parece ao que Disney recreou na película homónima de 1954, protagonizada por Kirk Douglas e James Mason. Ese modelo aínda se exhibe no parque de Disneyland París, pero é tan diferente ao da novela como o absurdo que resulta escoitar a Nemo no filme dicir que funciona con enerxía nuclear, algo que ninguén coñecía no século XIX.
Outro tanto sucede co Nautilus de “A liga dos Homes Extraordinarios”, o cómic creado por Alan Moore e levado ao cinema en 2003. Está considerado unha obra mestra do estilo ‘steampunk’, pero non é exactamente como foi descrito por Verne, quen achegou datos moi precisos. Segundo a novela medía 70 metros de eslora por 8 de manga. Desprazaba 1.356 toneladas netas.
Dispoñía dunha torreta de mando equipada cun foco eléctrico cun alcance dun quilómetro. O seu casco estaba feito con placas superpostas de remaches e parafusos. Nun dos seus extremos tiña un espolón de forma triangular co que atacaba aos buques inimigos. Contaba con dúas áncoras a babor e estribor, integradas na estrutura, do mesmo xeito que un pequeno bote. E unha gra claraboia permitía ao capitán Nemo contemplar as profundidades do océano desde o seu gabinete.
Como vemos, Verne non aforra en detalles, aínda que a forma xeral do submarino é sinxela. Explícalla Nemo ao profesor Aronnax pouco despois de recibilo a bordo: “É un cilindro alongado con extremos cónicos. É moi parecido a un cigarro”.
A novela dá logo infinidade de detalles sobre o Nautilus, cuxa velocidade máxima é de 50 nós, uns 93 km/ h. Ademais, potabiliza a auga do océano e funciona con enerxía eléctrica, grazas a unhas baterías que utilizan o sodio que extrae do mar. Aínda que tamén conta cunha tecnoloxía ‘misteriosa’, que Nemo non revela e que non deixa de ser unha licenza de Verne, quen en realidade está a inspirarse en submarinos que xa existían na súa época, sen que toda a súa imaxinación poida facer encaixar que o Nautilus podía manterse ata cinco días seguidos baixo as augas sen recargar as súas baterías.
Nin o submarino máis avanzado da Segunda Guerra Mundial, o U- boot alemán Tipo XXI, chegaba a tanto. Nin alcanzaba a quinta parte de velocidade do Nautilus, xa que quedaba en 10 nós. Así que algo misterioso tiña que introducir Verne na novela para xustificar tal marabilla da tecnoloxía en 1868.
Tamén coñecemos con todo detalle o interior da nave, onde destaca o gabinete do capitán Nemo, onde colgan os retratos de grandes heroes da liberación de Grecia, Irlanda ou Polonia. Un órgano preside a estancia, na que se abre unha formidable claraboia desde a que se contempla a paisaxe submarina.
Pero a novela achega tamén datos da sala de máquinas, as dimensións dos camarotes, as estancias para a tripulación… Todo está descrito de forma minuciosa.
Ademais, contamos cos debuxos de Alphonse de Neuville, un dos máis grandes ilustradores da súa época, que acompañan á primeira edición, revisada polo propio Verne. E onde vemos o submarino en varios gravados.
Así que reconstruír o deseño do Nautilus non sería especialmente complicado. Outra cousa é que aínda non o fixo ninguén. Tampouco ninguén o volveu ver o somerxible desde que desapareceu na novela ‘A illa misteriosa’, onde Nemo revela a súa verdadeira identidade e recorda de novo a baía de Vigo.
