Únete á nosa canle de Whatsapp
A investigadora da Misión Biolóxica de Galicia (MBG-CSIC) Estefanía Suárez Vidal acaba de defender unha tese na Universidade de Vigo, obtendo a cualificación cum laude. O estudo, titulado “Response to multiple stressors in Iberian pine trees: tradeoffs between drought stress and resistance to herbivory”, conclúe que a seca pode modificar a resistencia e a capacidade de resposta dos piñeiros ibéricos a insectos mordedores de floema (tecido vexetal da árbore).
Os científicos do grupo de Xenética e Ecoloxía Forestal da MBG-CSIC Rafael Zas Arregui e Luís Sampedro Pérez dirixiron este traballo, que se enmarca no programa de doutorado “Ecosistemas terrestres, usos sustentables e implicacións ambientais” da Universidade de Vigo. O estudo partiu, segundo explica a propia investigadora, “do descoñecemento e a incerteza” acerca de como especies forestais como as coníferas farán fronte a as presións impostas polo cambio global, concepto que inclúe tanto a crise climática como as invasións biolóxicas. Concretamente, Estefanía Suárez Vidal centrouse na conca mediterránea por ser unha área especialmente vulnerable a os efectos do cambio global, como o incremento de temperatura, o descenso de precipitacións ou a introdución de novas pragas.
A investigadora do CSIC centrou o seu labor no estudo de dúas especies de piñeiro ibérico distribuídos ao longo da conca mediterránea: o coñecido como piñeiro marítimo ou rodeno (Pinus pinaster Ait.) e o piñeiro carrasco ou de Alepo (Pinus halepensis Mill.). Este tipo de coníferas están expostas a numerosos estreses de tipo abiótico (como a seca) e biótico (por exemplo, a herbivoría causada polos insectos) debido ao seu gran tamaño e lonxevidade. Concretamente, para analizar a resistencia das coníferas á herbivoría causada por insectos mordedores tomouse como exemplo o gurgullo de piñeiro (Hylobius abietis L.), un insecto que se alimenta da cortiza e o floema das plántulas de coníferas, anelándoas e causando a súa morte debido ao corte de circulación da savia.
Hipóteses
Na tese expóñense varias hipóteses, nas que se analizan aspectos como os factores que alteran a fotosíntese ou como os diferentes niveis de seca poden alterar a resistencia e capacidade defensiva contra o gurgullo de piñeiro. Os resultados obtidos indican, segundo explica a doutora, que “a seca pode modificar a resistencia e a capacidade de resposta dos piñeiros ibéricos a insectos mordedores, ben por unha menor dispoñibilidade de recursos carbonados para a síntese de compostos defensivos ou as interaccións existentes entre os roteiros de sinalización hormonal destes dous factores de estrés”. Ademais, mediante un experimento de selección logrouse demostrar que a eficiencia no uso da auga é un carácter suficientemente variable e heredable como para incrementar o uso eficiente da mesma a través das xeracións en resposta a períodos de seca.
Estefanía Suárez Vidal considera que os resultados da súa tese “botan luz no coñecemento do comportamento dos piñeiros mediterráneos en resposta a cambios bióticos e abióticos e poderían ser útiles para optimizar ferramentas de mellora xenética e de xestión forestal na situación actual de crise climática”.
Estefanía Suárez Vidal (Santiago, 1987) é licenciada en Bioloxía pola Universidade de Santiago de Compostela (2010). Previamente á súa tese doutoral traballou no campo da biotecnoloxía vexetal na empresa Cultigar (Brión, A Coruña), co cultivo in vitro de especies ornamentais, agrícolas e forestais. Posteriormente desenvolveu a súa etapa predoutoral (2014-2019) no departamento de Xenética e Ecoloxía Forestal da Misión Biolóxica de Galicia (MBG-CSIC) na liña de ecoloxía, fisioloxía e xenética forestal, concretamente centrándose no estudo de parámetros de resistencia e capacidade defensiva das coníferas contra pragas forestais.
