Únete á nosa canle de Whatsapp
Cada vez promóvense máis alternativas vexetais fronte aos produtos de orixe animal para lograr dietas máis respectuosas co medio ambiente. Agora, investigadores de Austria e Estados Unidos utilizaron un modelo económico mundial de uso da terra para avaliar o impacto deste cambio dietético en todo o sistema alimentario a escala global.
Os resultados, publicados na revista Nature Communications, mostran que se antes de 2050 se substitúe o 50% do consumo de carne de porco, tenreira, polo e leite por produtos procedentes das plantas poderíanse reducir as emisións de gases de efecto invernadoiro (GEI) asociadas ao sector agrícola-gandeiro e o seu uso da terra nun 31% respecto a 2020.
“Comprender o impacto dos cambios na dieta amplía as nosas opcións para reducir as emisións de gases de efecto invernadoiro”, afirma a autora principal, Marta Kozicka, investigadora do Instituto Internacional de Análise de Sistemas Aplicados (IIASA, Austria), “e o cambio de dieta tamén podería supoñer enormes melloras para a biodiversidade”.
“Comprender o impacto dos cambios na nosa dieta amplía as nosas opcións de reducir as emisións de gases de efecto invernadoiro e mellora a biodiversidade”
MARTA KOZICKA, investigadora principal do estudo
De feito, os resultados indican que a destrución neta mundial de bosques e terras naturais poderíase deter case por completo. A superficie agrícola-gandeira mundial tamén diminuiría un 12% en lugar de aumentar, o consumo de auga reduciríase un 10% e as achegas de nitróxeno ás terras de cultivo serían case a metade dos previstos.
A pesar de representar menos do 20% da subministración mundial de enerxía alimentaria, os produtos de orixe animal son responsables da maioría dos impactos negativos sobre o uso da terra, a utilización da auga, a biodiversidade e as emisións de gases de efecto invernadoiro nos sistemas alimentarios mundiais.
Reconquistar terreo para os bosques
O beneficio ambiental total dos cambios de dieta pode lograrse se a terra agrícola que se aforra á gandería e á produción de pensos se recupera mediante a forestación orientada á biodiversidade.
Segundo o estudo, a reforestación das terras liberadas da produción gandeira cando os produtos cárnicos e lácteos se substitúen por alternativas vexetais dobraría os beneficios climáticos e reduciría á metade o futuro declive da integridade dos ecosistemas de aquí a 2050.
A superficie restaurada podería contribuír ata nun 25% ás necesidades mundiais estimadas de restauración de terras que se expoñen para 2030 no Marco Mundial de Biodiversidade de Kunming-Montreal da Conferencia das Partes (COP) do Convenio sobre Diversidade Biolóxica.
“Necesitaremos moito máis que o Luns sen carne (iniciativa internacional de non comer carne ese día pola saúde propia e do pleneta) para reducir as emisións mundiais de gases de efecto invernadoiro que impulsan o cambio climático, e este estudo móstranos un camiño para seguir”, declara a coautora Eva Wollenberg da Universidade de Vermont (EE UU).
“As ‘carnes’ vexetais [de tofu ou soia, por exemplo] non son só un produto alimentario novo —subliña—, senón unha oportunidade decisiva para alcanzar obxectivos de seguridade alimentaria e climáticos, á vez que se logran outros de saúde e biodiversidade en todo o mundo. Estas transicións supoñen un reto e requiren unha serie de innovacións tecnolóxicas e intervencións políticas”.
“As ‘carnes’ vexetais son unha oportunidade decisiva para alcanzar obxectivos de seguridade alimentaria e climáticos”
EVA WOLLENBERG, investigadora da Universidade de Vermont
Os autores analizaron os principais produtos alimentarios de orixe animal (porco, tenreira, pito e leite) e como poderían substituírse por receitas vexetais alternativas específicos pero cun valor nutricional similar.
Así, descubriron que a substitución da carne de vacún podería achegar os maiores beneficios. As maiores reducións das perdas de biodiversidade rexistráronse no África subsahariana, China e o Sueste Asiático.
Adaptación dos gandeiros
Aínda que os resultados apoian o aumento do uso de substitutos da carne de orixe vexetal, os autores recoñecen que o gando é unha valiosa fonte de ingresos e alimento para os pequenos agricultores dos países de renda baixa e media, e ten importantes funcións culturais, reduce o risco e diversifica os ingresos dos pequenos agricultores.
Pero, simultaneamente, o cambio climático ameaza os medios de subsistencia dos pequenos gandeiros. Por tanto, será crucial unha rápida actuación política e de xestión para evitar o risco ambiental e apoiar os axentes da cadea de valor gandeira para unha transición do sistema alimentario socialmente xusta e sostible.
“O sector alimentario produce aproximadamente un terzo das emisións mundiais de gases de efecto invernadoiro, e foi notoriamente difícil de descarbonizar”, apunta Wollenberg.
Agora, “dada a magnitude dos beneficios que mostramos da substitución da carne por alternativas baseadas en plantas para a sustentabilidade global, a acción climática e a saúde humana, esta investigación proporciona importantes elementos de reflexión para os consumidores, os produtores de alimentos e os responsables políticos.”, conclúe.
