Aínda que o amoníaco dos refugallos das vacas non contribúe directamente ao cambio climático, cando se filtra no solo convértese en óxido nitroso, o terceiro gas de efecto invernadoiro máis contaminante. Para evitar este dano indirecto, nunha granxa de Alemaña ensinaron ás vacas a ir ao baño.
O obxectivo é sinxelo: evitar que se acumulen e propaguen a través do solo as feces e ouriños das vacas, que combinados xeran este gas. Cando se filtra, contamina o subsolo e os cursos de auga locais. A agricultura é a maior fonte de emisións de amoníaco, e a gandería representa máis da metade desa contribución.
A idea é dun equipo internacional de investigadores do Instituto de Investigación de Bioloxía de Animais de Granxa (FBN) en Alemaña e da Universidade de Auckland (Nova Zelandia), cuxos resultados foron publicados na revista Current Biology.
O estudo demostrou que as vacas poden ser adestradas para ir ao baño, o que permite recoller e tratar os refugallos, manter a corte limpa, reducir a contaminación do aire e crear granxas máis abertas e respectuosas cos animais.
“Normalmente asúmese que o gando non é capaz de controlar a defecación ou a micción, pero como moitos outros animais de granxa, é bastante intelixente e pode aprender moito. Por que non van poder aprender a usar o retrete?”, expón Jan Langbein, etólogo do FBN e autor principal do estudo.
Para ensinar aos tenreiros para facer as súas necesidades, os investigadores idearon o adestramento “MooLoo” que consiste en recompensar aos tenreiros cando ouriñan na latrina e en conseguir que asocien o feito de facelo fóra da letrina cunha experiencia desagradable. “Os nosos achados revelan unha oportunidade ata agora non abordada: aproveitar as capacidades cognitivas dos animais para axudar a resolver problemas ambientais urxentes sen comprometer o benestar animal”, apuntan os autores.
“Como disuasión, primeiro utilizamos uns auriculares no oído e reproducimos un son moi desagradable cada vez que ouriñaban fóra. Pensamos que isto molestaría aos animais, pero non foi efectivo. Ao final, lanzarlles unha ráfaga de auga funcionou ben como disuasión”, explica Langbein.
Ás poucas semanas, os investigadores adestraran a 11 dos 16 tenreiros da granxa que, sorprendentemente, mostraron un nivel de aprendizaxe comparable ao dos nenos, e superior ao dos nenos moi pequenos. “Os traballos de modelización calcularon que a captura de aproximadamente o 80% dos ouriños do gando nas latrinas podería conducir a unha redución do 56% nas emisións de amoníaco“, engaden os autores.
Agora que os científicos saben como adestrar ás vacas para que fagan as súas necesidades, queren trasladar os seus resultados a granxas reais e explotacións gandeiras co ánimo de que “nuns anos todas as vacas saiban ir ao baño”, conclúe Langbein.
Referencia: Learned control of urinary reflexes in cattle to help reduce greenhouse gas emissions (Publicado en Current Biology).