Un gran brócoli romanesco protagoniza a última portada da revista Science. A razón? O misterio resolto da peculiar forma desta brásica, grazas a unha investigación na que toma parter o CSIC, e que explica como estas coliflores son, en realidade, brotes programados para converterse en flores, pero que nunca alcanzan o seu obxectivo; senón que se converten en talos que, á súa vez, continúan tentando producir flores
O estudo foi liderado desde o Centro Nacional para a Investigación Científica de Francia (CNRS) e o Instituto Nacional de Investigación en Informática e Automatización (INRIA) dese país, coa participación do Instituto de Bioloxía Molecular e Celular de Plantas (IBMCP, centro mixto da Universidade Politécnica de Valencia e o CSIC).
No traballo, os investigadores combinaron experimentos in vivo con modelos computacionais en 3D que reproducen o desenvolvemento da inflorescencia das plantas. O seu obxectivo era descubrir os fundamentos moleculares do crecemento das coliflores en xeral, e do brócoli romanesco, en particular.
https://twitter.com/ScienceMagazine/status/1413197467777212420
Talos de romanesco que non chegan a ser flores
O equipo comprobou que ambos son en realidade unha proliferación de xemas (meristemos) programadas para converterse en flores pero que nunca alcanzan o seu obxectivo. O que fan é converterse en talos que, á súa vez, continúan tentando producir flores. A coliflor nace da reiteración deste proceso, que provoca unha sucesión de talos sobre talos.
Así, a forma atípica do romanesco explícase pola produción cada vez máis rápida de talos que fracasan no seu intento de converterse en flores, mentres que esta taxa de produción é constante noutras coliflores. Como resultado, a inflorescencia do romanesco adquire unha estrutura piramidal composta por pirámides máis pequenas, provocando o aspecto fractal da mesma.
“Os meristemos da coliflor non logran alcanzar o obxectivo de formar flores pero ‘lembran’ que transitoriamente si que conseguiron adquirir un estado floral. As mutacións adicionais que afectan o crecemento e a actividade dos meristemos son as que provocan as formas fractais características do romanesco”, apuntan Francisco Madueño, Antonio Serrano e Carlos Giménez, tres dos autores do traballo. Estes investigadores caracterizaron a rede de xenes que determina que se forme unha flor ou un talo e cuxa actividade está por tanto alterada nos meristemos da coliflor e o romanesco.
En concreto, observaron como TFL1, un xene esencial para a formación de talos, é activado por xenes que promoven a formación de flores, un resultado inicialmente contraditorio pero clave para entender o desenvolvemento da inflorescencia das plantas e, especificamente, a formación de estruturas tan fascinantes como o fractal do romanesco.
Referencia: Cauliflower fractal forms arise from perturbations of floral gene networks (Publicado en Science).