Únete á nosa canle de Whatsapp
As baleas aliméntanse de kril (diminutos crustáceos planctónicos) mediante un proceso de filtración e, ao facelo, poden chegar a inxerir ata 10 millóns de fragmentos de microplásticos ao día, segundo un estudo publicado este mes en Nature Communications. Os resultados indican que estas baleas poden consumir máis cantidade de plástico que calquera outro organismo, o que representa un risco potencial para a súa saúde.
“Os microplásticos son anacos de 0,001 a 5 mm ou microfibras de 0,8 a 0,9 mm de lonxitude, de peso variable segundo o material co que estean fabricados”, aclara a SINC a primeira autora, Shirel Kahane-Rapport, investigadora na Universidade Estatal de California en Fullerton e na de Stanford (EE UU).
Para estimar a inxesta diaria deste material antrópico e os patróns de alimentación das baleas, a bióloga e outros científicos combinaron datos de microplásticos na corrente de California con información sobre o comportamento de procura de alimento de 191 baleas marcadas con dispositivos de seguimento na última década.
En concreto, centráronse en tres especies de ampla distribución: a balea azul (Balaenoptera musculus), o xibardo (Megaptera novaeangliae) e a balea común (Balaenoptera physalus).
“Con dispositivos ventosa etiquetados determinamos en que parte da columna de auga se mergullan estas baleas e con que frecuencia o fan”, explica Kahane-Rapport, “despois, empregamos información sobre a cantidade de plástico que hai nas súas presas (kril e peixes), canto comen ao día e o plástico que hai na columna de auga. Ao combinar todos estes datos puidemos determinar canto microplástico pode inxerir unha balea durante un día de alimentación”.
Os plásticos chegan polo kril, non pola auga
Os resultados revelan que as baleas se alimentan principalmente a profundidades de entre 50 e 250 metros, xusto a zona do océano aberto onde se atopan as maiores concentracións de microplásticos, e que os inxiren a través das presas que comen, non pola gran cantidade de auga que engolen.
“As baleas están máis abaixo na cadea alimentaria do que cabería esperar polo seu enorme tamaño, o que as sitúa máis preto de onde está o plástico na auga. Só hai un elo: o kril come o plástico, e logo a balea come o kril”, sinala o coautor Matthew Savoca, da Estación Mariña Hopkins da Universidade de Stanford.
Por especies, as baleas azuis (que se alimentan sobre todo de kril) consomen diariamente ata 10 millóns de partículas de microplástico; os rorcuais comúns (con alimentación mixta de peixe e kril), entre 3 e 10 millóns; e nos xibardos depende tamén das súas presas: 4 millóns se se alimentan de kril e ‘só’ 200.000 microplásticos cando comen peixes.
Segundo Savoca, as taxas de consumo destes residuos plásticos probablemente sexan aínda máis altas nas baleas que se alimentan en rexións máis contaminadas, como o mar Mediterráneo.
Os resultados do estudo son preocupantes porque suxiren que estas especies poderían non estar a recibir a nutrición que necesitan para prosperar, advirte Kahane-Rapport, “aínda que necesitamos máis investigación para entender se o kril que consome microplásticos medra menos rico en aceites, e se os peixes poden ser menos carnosos, menos graxos, ao comer estes residuos que lles dan a sensación de estar cheos”.
Risco descoñecido para a saúde
Aínda que se descoñecen os efectos concretos que pode estar a causar este material estraño na saúde das baleas, os autores apuntan que pode haber un risco fisiolóxico e toxicolóxico se se acumula no organismo.
“Aínda non o sabemos –recoñece a investigadora –, pero outros estudos demostraron que, se os plásticos son o suficientemente pequenos, poden atravesar a parede intestinal e chegar aos órganos internos, aínda que os efectos a longo prazo aínda non están claros. O noso traballo mostra que esta baleas barbadas corren maior risco de consumir estes refugallos debido ao seu enorme consumo de presas”.
O seguinte paso é comprobar que cantidade de plástico defecan as baleas e canto queda retido no seu corpo
“O seguinte paso será comprobar que cantidade de plástico defecan as baleas e canto queda retido no seu corpo, e despois sería moi interesante –e complicado– determinar os efectos directos sobre a saúde dos seus tecidos”, di Kahane-Rapport.
Os autores conclúen lembrando que os microplásticos “son un factor de estrés adicional para unhas especies que loitan por recuperarse da caza histórica de baleas e dos impactos antropogénicos”, un conxunto de ameazas acumuladas que requiren máis atención.
Referencia: Field measurements reveal exposure risk to microplastic ingestion by filter-feeding megafauna (Publicado en Nature Communications)
