O Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC) deu un paso máis no coñecemento do cabaliño de mar narizón, especie protexida e predominante dentro do seu grupo nas costas galegas, ao determinar por primeira vez a composición da súa dieta no medio natural das costas de Galicia e describir factores clave na alimentación dos xuvenís en catividade. A investigación constitúe a tese doutoral que realizou Sonia Valladares Lago no Grupo de Bioloxía e Fisioloxía Larvaria de Peixes do Instituto de Investigacións Mariñas (IIM) baixo a dirección o científico titular do CSIC Miquel Planas Oliver. Dito grupo iniciou en 2006 a primeira liña de investigación acerca do cabaliño de mar e entre os seus resultados figuran a obtención dos primeiros adultos criados en laboratorio -con supervivencias do 80%– e a posta a punto dunha técnica coa que se lograron exemplares con crecementos que duplicaron os do medio natural ao ano de vida.
A tese, “Utilización de isótopos estables para o estudo da alimentación do cabaliño de mar (Hippocampus guttulatus): implicacións ecolóxicas e de cultivo”, se defendeu recentemente na Universidade de Vigo. “As poboacións de cabaliños de mar encóntranse en regresión a nivel mundial como consecuencia da degradación do hábitat, capturas accidentais, sobreexplotación e comercio indiscriminado con fins medicinais ou decorativos. Por iso, coñecer os seus hábitos alimentarios resulta fundamental, pois permite mellorar os programas de xestión e conservación destas especies ameazadas para a recuperación das súas poboacións naturais, así como xerar coñecemento para optimizar a súa cría en catividade”, explica Miquel Planas, director da tese.
A tese pretendía, por unha parte, avaliar a eficiencia da asimilación do alimento nas primeiras fases do desenvolvemento de crías de cabaliño de mar mediante experimentos realizados en catividade e, por outra parte, determinar a composición da súa dieta no medio natural, logo de posta a punto dun procedemento de mostraxe non letal.
“Para iso empregouse a técnica da análise dos isótopos estables; é dicir, trazadores naturais de utilidade para o estudo da asimilación de nutrientes e a reconstrución da dieta natural nos animais. Ata o momento non se había aplicado para investigar os hábitos alimentarios dos cabaliños de mar”, explica Sonia Valladares, a autora.
A técnica dos isótopos estables permitiu coñecer a dieta a longo prazo
En canto á alimentación do cabaliño de mar salvaxe, o uso dos isótopos estables aplicando unha técnica de mostraxe non letal permitiu coñecer por primeira vez con detalle as fontes de alimento que constitúen a súa dieta no medio natural, integrando información do alimento consumido en varios meses precedentes e causando o mínimo impacto nas poboacións salvaxes. O estudo baseouse en mostraxes realizadas durante dous anos en poboacións localizadas en tres áreas da costa galega caracterizadas por diferentes tipos de hábitats (Toralla, Bueu e Ribeira).
Sonia Valladares indica que “se sabía que os cabaliños de mar son depredadores visuais que se alimentan principalmente de crustáceos, especialmente de anfípodos, misidáceos e decápodos. Os resultados da tese indican que as principais presas dos cabaliños de mar nas tres zonas avaliadas son Caprellidea,Gammaridea e Caridea, sendo as presas de Mysidae e Annelida as de menor representación na dieta”. A baixa mobilidade e capacidade de natación dos cabaliños fai que prefiran presas que se moven na vexetación mariña.
A súa pouca mobilidade fai que prefira presas que viven entre a vexetación mariña
Sonia Valladares Lago (Badalona, 1981) é licenciada en Bioloxía pola Universidade de Barcelona (2006) e doutora pola Universidade de Vigo (2015). Comezou a súa carreira investigadora no CSIC en 2009, cunha bolsa JAE-Pre no Grupo de Bioloxía e Fisioloxía Larvaria de Peixes. Realizou estanzas de investigación na Universidade Federal dá Paraíba (João Pessoa, Brasil) e na Universidade de Montpellier (Montpellier, Francia).
As súas liñas de investigación céntranse no estudo da bioloxía e ecoloxía de peixes mariños e conservación dos ecosistemas mariños, cun interese especial en describir a estrutura e dinámica nas cadeas tróficas do medio mariño, distribución e movemento das poboacións e a súa vulnerabilidade fronte aos cambios que acontecen no ecosistema.
Sobre o Proxecto Hippocampus, para a cría do cabaliño de mar en catividade, dirixido polo investigador Miquel Planas, podes ver aquí o vídeo de GCiencia da súa serie ‘Ciencia en Vivo’.
