Aínda que a crecente concienciación e responsabilidade no coidado do medio ambiente contribúe a que cada vez menos persoas deixen as cabichas na praia unha vez acaban de fumar, estes residuos seguen supoñendo un importante problema. Estímase que en todo o mundo se tiran ao mar cada ano cinco billóns de cabichas, o que supón unha achega de residuos que, pouco a pouco, se converte nunha fonte contaminante de gran magnitude. Son, de feito, un dos 10 elementos máis frecuentes nas praias europeas. Un estudo no que participa o centro en Vigo do Instituto Español de Oceanografía (IEO) advirte que os restos dos pitos poden liberar no océano, a través dos filtros, metais pesados como cobre, chumbo ou zinc.
Así, tal e como afonda esta nova investigación, alén da contaminación visual e os efectos físicos nos organismos mariños debido á súa inxestión ou á asfixia, as cabichas poden supoñer un risco toxicolóxico debido ás substancias que acumulan que, ata a data, foi pouco estudado. Os investigadores do Oceanográfico vigués Juan Santos Echeandía e Jesús Gago, xunto ás científicas do CIDRE Francés Aurore Zéler e Camille Lacroix, cuantifican a transferencia de metais pesados desde os filtros dos cigarros ao mar e como unha vez que se incorporan á auga son absorbidos polas branquias e a glándula dixestiva das recoiro.
Os filtros de pitos fumados teñen niveis de metais ata 90 veces superiores
Para facer estas estimacións desenvolveron un experimento con diferentes tipos de filtros: virxes, fumados artificialmente e envellecidos en praia e porto. O primeiro resultado destacable foi que os filtros fumados, respecto a os virxes, mostran niveis de metais ata 90 veces superiores.
Segundo explican os científicos, cando as cabichas chegan ao mar, os metais que conteñen pódense lixiviar á auga ata alcanzar o equilibrio, é dicir, ata que a concentración na cabicha é a mesma que a concentración no medio. Segundo os resultados deste estudo, o cobre foi o elemento con maior porcentaxe de transferencia á auga. Máis do 90% da concentración deste metal nas cabichas é expulsado ao mar, mentres que o estroncio mostrou a menor porcentaxe cun 40%.
Á vista destes datos, os científicos quixeron comprobar se a liberación de metais das cabichas podería supoñer un risco para os organismos mariños a través da acumulación destes contaminantes nos seus tecidos e, segundo o esperado, os resultados demostraron o aumento das concentracións de estroncio, manganeso, uranio, cromo, ferro, molibdeno, chumbo e zinc, tanto nas branquias como na glándula dixestiva das ostras expostas aos lixiviados de cabichas.
Así, os resultados alertan que “podería existir un impacto químico derivado da contaminación das cabichas, xa que serven como portadoras de metais no medio mariño”, e “a liberación destes metais ou a inxestión de cabichas por parte de organismos mariños pode supoñer un risco toxicolóxico por mor da acumulación nos seus tecidos”.
Os científicos advirten da necesidade de implementar medidas para axudar a previr, reducir e mitigar os impactos ambientais das cabichas. “Entre outras, poderíanse aplicar tarifas adicionais nos produtos de tabaco para financiar programas de concienciación, de promoción de limpeza e de redución do consumo de tabaco; establecer multas por tirar lixo que inclúan especificamente cabichas; ou etiquetar os filtros de cigarros como refugallos perigosos”, sinala Juan Santos, primeiro autor do traballo. “Ademais, poderíanse explorar outras estratexias como mellorar as solucións de reciclaxe para promover a recuperación das cabichas”, engade o científico.
Referencia: The role of cigarette butts as vectors of metals in the marine environment: Could it cause bioaccumulation in oysters? (Publicado en Journal of Hazardous Materials).
