A quimioterapia segue sendo o tratamento máis utilizado contra o cancro en estado avanzado. Pero é frecuente que os tumores se volvan resistentes, o que empeora o prognóstico. Investigadores da Universidade Libre de Bruxelas e o Grupo de Replicación de ADN do CNIO (Centro Nacional de Investigacións Oncolóxicas) descubriron unha das causas polas que algúns tipos de cancro se volven resistentes á quimioterapia, e presentan o seu resultado en Nature.
Os cancros dos epitelios, que son os tecidos que recobren todas as superficies do organismo —a pel, pero tamén os revestimentos dos órganos— están relacionados cun tipo de cambio que sofren as células epiteliais, chamado transición epitelio-mesénquima. Neste proceso as células despréndense das súas veciñas e adquiren propiedades invasivas, que as axudan a colonizar os tecidos circundantes e a diseminarse polo organismo.
En modelos de cancro de pel en rato, a expresión da proteína RHOJ é especialmente alta nas células resistentes á quimioterapia
Sabíase que a transición epitelio-mesénquima tamén ten un papel á hora de que os tumores se volvan resistentes á quimioterapia, pero descoñecíase exactamente por que. O novo resultado apunta a unha proteína chamada RHOJ. O traballo, liderado polo investigador Cédric Blanpain, da Universidade Libre de Bruxelas, ten como coautores aos investigadores do CNIO Sara Rodríguez-Acebes e Juan Méndez.
Os investigadores observaron, en modelos de cancro de pel en rato, que a expresión da proteína RHOJ é especialmente alta nas células resistentes á quimioterapia. E demostraron que cando esta proteína deixa de expresarse, as células cancerosas si son vulnerables á quimioterapia. É dicir, inhibindo a proteína RHOJ lógrase que as células cancerosas volvan responder ao tratamento.
Desenvolvemento de fármacos
Os autores demostran que RHOJ desencadea a formación de longos filamentos da proteína actina e promove a reparación dos danos no ADN inducidos pola quimioterapia. Axuda así a que a célula cancerosa sobreviva ao tratamento.
“Foi moi interesante descubrir que a resistencia á quimioterapia nos cancros con EMT está controlada en parte polos mecanismos de replicación e reparación do ADN”, comenta Méndez. “É outro exemplo de como a investigación básica acerca destes procesos celulares permite abordar un problema con grandes implicacións clínicas”.
“O feito de que inhibir RHOJ reverta a resistencia das células cancerosas á quimioterapia abre a posibilidade de desenvolver fármacos contra RHOJ para mellorar a eficiencia do tratamento en pacientes con estes tipos de cancro metastático”, engade Juan Méndez.
Referencia: RHOJ controls EMT-associated resistance to chemotherapy (Publicado en Nature)