O final do verán e o comezo do outono son momentos intensos para os servizos meteorolóxicos que analizan a posible formación de furacáns no Atlántico. Na meirande parte dos casos, estes fenómenos afectan ao bordo occidental do océano, pero nos últimos anos estase a incrementar a súa presenza na outra beira. Aconteceu no ano 2017 con Ophelia, cuxos ventos provocaron unha voraz vaga de incendios en dous días de outubro en Galicia e Portugal, e a situación repetiuse en 2018 con Leslie e en 2019 con Lorenzo, o furacán de categoría 5 que máis preto estivo de Europa desde que existen rexistros e medicións.
Tal e como contaba o ano pasado a GCiencia o investigador Juan Jesús González Alemán, a probabilidade de que estes fenómenos se acheguen a Europa é maior na medida en que os ciclóns, que se forman en latitudes subtropicais, dispoñan de máis ‘enerxía’ na auga do Atlántico, isto é, que a temperatura do océano sexa máis quente. E son varios os estudos que nos últimos anos constatan que o Atlántico se está a quentar, o que incrementa o risco de que se dean as condicións precisas para a formación de ciclóns tropicais que poden transformarse, nalgún caso, en furacáns.
O primeiro aviso do Centro Nacional de Furacáns
Nos últimos días, o Centro Nacional de Furacáns dos Estados Unidos (NHC) puxo o foco na evolución de dúas zonas de baixas presións no Atlántico leste pola posibilidade de que adquiran tintes ciclónicos. Unha delas está en latitudes moi baixas, fronte á costa africana, pero outra sitúase a medio camiño entre o arquipélago dos Azores e a costa portuguesa. Con todo, a probabilidade de que esta borrasca acabe converténdose en tropical é do 0%, e a media mañá do luns, o NHC xa desactivara o seguimento da mesma no seu web.
Aínda que non adquira características de ciclón, a forza desta borrasca será suficiente para deixar tormentas notorias en Galicia: entre as 15 e as 21 horas do luns está activado un aviso amarelo en todo o interior do país por mor de precipitacións de ata 15 litros por metro cadrado nunha hora, que poderían traer tamén saraibadas e lóstregos. A inestabilidade continuará o martes, con aire frío nas capas altas da atmosfera e quente en superficie.
Despois de varios días con aire cálido en superficie, chega o aire frío en altura da man dunha borrasca situada fronte a Lisboa.
Xa se ven os núcleos tormentosos por Portugal e irán chegando a #Galicia esta tarde, con avisos por treboadas e chuvias:
⚠️https://t.co/6udagvZ66t pic.twitter.com/MlciT0m50w
— MeteoGalicia (@MeteoGalicia) September 13, 2021
A parte final da semana semella que vai ser máis estable, mesmo con predominancia do anticiclón. Pero, aínda que pouco se pode aventurar por agora cara ás vindeiras semanas, a situación no Atlántico pode causar novas sorpresas. Así o advertiu este domingo Juan Jesús González Alemán, que destacaba na súa conta de Twitter o quecemento da auga no Atlántico e as súas posibles consecuencias.
González Alemán poñía o acento na intensidade potencial, “unha magnitude que mide a máxima enerxía que un ciclón tropical podería obter da atmosfera e o oceáno”, isto é, “a máxima intensidade que podería acadar un ciclón tropical no caso de desenvolverse na zona“.
Así, no caso de que se desenvolva un ciclón nestas latitudes, a temperatura do océano, xunto a outros factores, fará que este fenómeno “non vaia ter tan difícil chegar en boas condicións ata a nosa rexión”. Neste escenario, destaca o investigador, “o ambiente atmosférico da península ibérica e Canarias podería soportar (teoricamente) un furacán de ata categoría 4“.
Mucha atención a esto, no sé hasta qué punto puede ser histórica esta imagen:
El océano Atlántico está tan caliente que el ambiente atmosférico y oceánico al oeste de la península ibérica y #Canarias podrían soportar (teóricamente) un huracán de hasta categoría 4!! Inaudito. pic.twitter.com/uHRCIlKHl7
— J. J. González Alemán (@glezjuanje) September 12, 2021
A incerteza, con todo, é moi grande por agora. “Non temos nin idea do que pode pasar. A formación de borrascas como a destes días é moi habitual nesta época do ano, e facer unha predición máis alá de tres ou catro días vista é moi aventurado”, apunta Alberto Romero desde MeteoGalicia.