Nos últimos anos o Grupo de Estudos de Arqueoloxía, Antigüidade e Territorio da Universidade de Vigo (GEAAT) vén traballando en Santa Mariña de Augas Santas para pór ao descuberto e en valor todo o seu patrimonio histórico soterrado. Este verán, o equipo volve á zona, nesta ocasión ao Castro de Armea, e faino con máis recursos humanos e materiais grazas a un convenio asinado en febreiro entre a Universidade e o Concello de Allariz en materia de arqueoloxía. Estes recursos tradúcense nunha intensa actividade que está permitindo sacar á luz practicamente toda a extensión escavada nos anos 50 por Francisco Conde-Valvís e desenterrar outras por primeira vez, facendo, paso a paso, que o Castro de Armea emerxa en toda a súa magnitude.
Este luns, Virxilio Rodríguez, vicerreitor do campus de Ourense, e Francisco García, alcalde de Allariz, achegáronse ao castro para coñecer o estado dos traballos que se están a realizar nel. Fermín Pérez, como director do GEAAT e do proxecto arqueolóxico Armea 2015, e Adolfo Fernández, como director da intervención arqueolóxica en Armea, foron os encargados de explicarlles os avances logrados. “Para a Universidade este proxecto ten un valor indubidable. Por unha banda, polo traballo que realiza o Grupo de Estudos de Arqueoloxía, Antigüidade e Territorio e polo que significa para a dinamización do concello, e por outra banda porque permite ao noso alumnado do grao de Xeografía e Historia realizar prácticas reais, nun enclave real, con restos reais, algo moi importante de cara á súa formación”, subliñou Virxilio Rodríguez. “Valoramos moi positivamente o acordo coa Universidade. Para nós, este proxecto é un aposta estratéxica coa que estamos conseguindo que o castro sexa recoñecido coa potencia que ten, tanto por extensión como por calidade”, apuntou Francisco García.
Os arqueólogos atoparon unha sauna e están na busca das murallas da cidade
Segundo explicou Fermín Pérez, este ano a intervención, que conta tamén co apoio económico do Consello Social da Universidade de Vigo, deu “un salto cualitativo e cuantitativo con respecto ao ano anterior”. Deste xeito, comentou, contan con máis recursos materiais, económicos e humanos, estando o equipo formado por cinco técnicos, doce alumnos e alumnas en prácticas procedentes case na súa totalidade da Facultade de Historia do campus de Ourense, que realizan alí as súas prácticas preprofesionais, e tres operarios de apoio do Concello de Allariz, ademais da dirección de Fermín Pérez e Adolfo Fernández.
Con este equipo, a intervención, que comezou o día 1 de xullo, abrangue este ano máis extensión que na campaña anterior. A extensión que escavou Conde Valvís nos anos 50 está practicamente toda ao descuberto e os técnicos están traballando tamén en zonas novas, onde se poden ver e estudar os niveis estratigráficos orixinais do xacemento. Como corresponde ao tamaño do castro e a pesar de que boa parte dos traballos se realiza nunha zona xa escavada no pasado, durante a intervención, os arqueólogos están a atopar numerosos restos materiais, sobre todo de cerámica fina de importación romana, chamada terra sigillata, cerámica común, bronce e vidros. Entre os elementos máis destacados dos atopados ata o momento están dous elementos decorativos, con forma rosácea, e unha base de columna, todos eles ben conservados. Tamén se están a realizar varias catas en lugares próximos para intentar localizar a muralla do castro e dimensionar os límites deste enclave.
Despois de intervir en 2011 e 2012 nas estruturas de Monte Señoriño e en 2014 no Castro de Armea, os arqueólogos continúan así traballando para sacar á luz a auténtica cidade, capital de comarca, que se supón se asentaba desde mediados do século I e ata finais do século II neste lugar. Polos restos atopados, como a sauna, os torsos e a calidade da plástica, os arqueólogos barallan a hipótese de que puido ser a capital do pobo dos interamicos.
Os arqueólogos buscan a cidade do século I que era capital da bisbarra
Mentres estas tarefas se desenvolven, tamén se levan a cabo actividades de divulgación. Baixo a coordinación de Xeitura e apoiadas por membros do equipo arqueolóxico, realízanse no castro obradoiros de arqueoloxía para os máis pequenos e pequenas, que poden xogar a atopar os seus propios tesouros arqueolóxicos soterrados. Os primeiros en visitar o castro e participar destas actividades foron a semana pasada os máis de 40 rapaces e rapazas que participan nas actividades do Programa Concilia do Concello de Allariz. Tamén se realizarán visitas guiadas unha vez remate a intervención.
As escavacións continuarán todo o mes de xullo. Durante os meses de setembro ou outubro desenvolverase unha segunda fase da campaña que consistirá en realizar tarefas de conservación e restauro, para evitar o deterioro deste espazo ao quedar á intemperie. Tamén se levarán a cabo outras accións como a sinalización da zona e o estudo no laboratorio dos materiais atopados durante a intervención. Por último, ao longo deste ano tamén se comezará a traballar na elaboración do plan director para o conxunto arqueolóxico de Santa Mariña de Augas Santas, tal e como se contemplaba no convenio asinado entre a Universidade de Vigo e o concello ourensán.
