Únete á nosa canle de Whatsapp
Chegando ao barrio de Curro, fronte a igrexa de San Xoaquín, encontramos o Centro de Visitantes, situado no edificio que albergaba a antiga escola. Nel descubriremos o modo de vida, os costumes e as tradicións dos habitantes da illa de Ons. O Centro de Visitantes foi o centro neurálxico do pobo durante o século XX, época na que varios centos de persoas habitaban a illa.
Neste barrio tamén se pode ver unha igrexa adicada ao patrón local, San Xoaquín, e outras edificacións, como as antigas casas do cura, do profesor e do médico. O barrio supón unha boa representación da organización habida nunha típica vila mariñeiro de costa.
O Centro é de planta baixa e alongada, reflexo da escola orixinal. Nas súas exposicións amosa o modo de vida, costumes e tradicións deste pequeno arquipélago.
Para a observación
A poboación da illa de Ons comezou a medrar nos anos 20 do século pasado, cando Manuel Riobó Guimeráns e Manuel Bernal compraron a illa aos herdeiros da familia Montenegro, instalando nela unha fábrica de salgadura de polbo. Don Didio, fillo de Manuel Riobó, actuaría como propietario das illas, percibindo por parte dos colonos o aluguer do terreo, ademais do polbo que pescaban.
Ao estalar a guerra civil, a envexa que provocaba o negocio da familia Riobó, fixo que Don Didio, o fillo, fose denunciado por masón. Perseguido pola Garda Civil, refuxiouse na illa, aforcándose o 3 de outubro de 1936. Tras isto, a illa quedou sen xestión ata 1943, momento no que é expropiada polo Estado para destinala a fins defensivos. No documento de expropiación, foi valorada nun millón de pesetas, e a renda anual dos seus habitantes, que daquela eran 468 veciños, era de 21.400 pesetas, cantidade que tiña que ser entregada á autoridade insular.
Nos anos 70, xa propiedade do Instituto de Conservación da Natureza, comeza a despoboarse. As mellores condicións de vida ofrecidas polas cidades costeiras fixeron que as familias migrasen. Este descenso da poboación autóctona coincidiu co aumento progresivo do turismo, co cal se puxo sobre a mesa a necesidade de xestionar a afluencia de visitantes co fin de protexer e conservar o seu singular medio natural. Este proceso culminou coa súa inclusión no Parque Nacional Illas Atlánticas no ano 2002, sendo a súa xestión responsabilidade da Xunta de Galicia.
As londras nas Illas Atlánticas
A presenza de londras (Lutra lutra), que se pensaba desaparecida nas illas, foi en aumento ano tras ano. As londras galegas son as únicas que tamén habitan nas illas mariñas, o cal lles confire un valor engadido aos grupos familiares estables que hoxe podemos atopar nos arquipélagos de Ons e Sálvora.
Descarga aquí a duodécima entrega da guía.
