Temperaturas abrasadoras de 880 graos centígrados. Nubes de ferro e po que envolven a todo o planeta nunha tormenta global. Tales son as condicións en HR 8799e, un exoplaneta a 129 anos luz de distancia, que se converte no primeiro en ser estudado directamente usando unha técnica chamada interferometría óptica. É grazas á aplicación desta técnica que temos unha análise tan detallada do planeta.
Observar exoplanetas directamente é unha fazaña moi grande. Dos 3.926 mundos confirmados ata a data, só uns poucos foron fotografados. Iso é así porque están moi lonxe e son demasiado opacos para ser vistos xunto á luz da súa estrela.
O Very Large Telescope (VLT) do Observatorio Europeo Austral en Chile é un dos telescopios que tomou tales imaxes directas, pero son demasiado borrosas para proporcionar detalles precisos. Agora, os datos de interferometría óptica do instrumento GRAVITY no VLT proporcionaron 10 veces a resolución de observacións anteriores, o que permite unha análise moito máis detallada do espectro do planeta, e que revela a súa composición química.
A técnica utiliza múltiples instrumentos para superpoñer sinais (xeralmente ondas electromagnéticas, como luz óptica ou infravermella, ou ondas de radio), que amplifican a resolución.
GRAVITY combina as capacidades dos catro telescopios unitarios de oito metros do VLT para funcionar como un telescopio xigante. O resultado é o equivalente a un só telescopio óptico cun espello de ao redor de 100 metros de diámetro.
Con esta amplificación impresionante, os astrónomos lograron observacións sen precedentes de HR 8799e. O exoplaneta é o mundo máis interior nun sistema de catro planetas que orbita a nova estrela HR 8799 . Foi descuberto en 2010 a través de imaxes directas utilizando o Observatorio WM Keck. Baseado en observacións anteriores, HR 8799e é bastante grande, entre cinco e 10 veces a masa de Xúpiter.
Este mundo orbita á súa estrela a unha distancia de aproximadamente 14,5 unidades astronómicas (UA). En comparación co Sistema Solar, estaría a medio camiño entre as órbitas de Saturno e Urano. Tamén sabemos que é un planeta moi novo, duns 30 millóns de anos (comparado cos venerables 4.500 millóns de anos da Terra).
O novo mundo é moi novo: ten 30 millóns de anos fronte aos 4.500 millóns da Terra
Mediante o uso da espectroscopia, que identifica as firmas de luz dos elementos químicos, o equipo determinou que o planeta está cuberto de nubes que conteñen ferro e silicatos (os minerais que forman as rochas). Debido a isto, HR 8799e está a ser sobrecalentado por un efecto invernadoiro.
Pero había unha sorpresa na atmosfera do planeta. “A nosa análise amosou que a HR 8799e ten unha atmosfera que contén moito máis monóxido de carbono que metano, algo que non se espera da química de equilibrio”, dixo o astrónomo Sylvestre Lacour do Observatorio de París e o Instituto Max Planck para Física Extraterrestre.
“Podemos explicar mellor este resultado sorprendente cos fortes ventos verticais na atmosfera que evitan que o monóxido de carbono reaccione co hidróxeno para formar metano”, analizou o investigador.
A combinación dunha atmosfera de monóxido de carbono e nubes de ferro e silicato produce unha turbulencia colosal, unha tormenta esmagadora que rodea todo o planeta.
A investigación foi publicada en Astronomy & Astrophysics