A Academia Sueca de Ciencias decidiu outorgar o Nobel de Física 2021 a tres impulsores das “revolucionarias contribucións ao coñecemento dos sistemas físicos complexos”. Por unha banda, o galardón recae nunha metade para Giorgio Parisi, da Universidade Sapienza de Roma, “polo descubrimento da interacción da desorde e as fluturacións nos sistemas físicos desde a escala atómica ata a planetaria”; e, na outra metade, o Nobel repártese entre o xaponés Syukuro Manabe (Universidade de Princeton, Estados Unidos) e Klaus Hasselmann, científico alemán do Instituto Max Planck de Meteoroloxía (Hamburgo), polo modelado físico do clima da Terra”, unha achega clave para “cuantificar a variabilidade e a predición sólida do quecemento global”.
Tal e como explica o comunicado dos Premios Nobel, os tres premiados destacan polo estudo dos fenómenos caóticos e aparentemente aleatorios. Manabe e Hasselmann sentaron as bases do coñecemento do clima terrestre e como a humanidade inflúe nel, mentres que Parisi ve recoñecido o seu labor sobre a teoría de materiais desordenados e procesos aleatorios.
BREAKING NEWS:
The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the 2021 #NobelPrize in Physics to Syukuro Manabe, Klaus Hasselmann and Giorgio Parisi “for groundbreaking contributions to our understanding of complex physical systems.” pic.twitter.com/At6ZeLmwa5— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 5, 2021
“Os sistemas complexos caracterízanse pola aleatoriedade e a desorde, e son difíciles de entender. O Nobel deste ano recoñece os novos métodos para describilos e predicir o seu comportamento a longo prazo”, destaca a web do galardón.
No caso de Syukuro Manabe (1931), demostrou como o aumento dos niveis de CO2 na atmosfera conduce a un aumento de temperatura da superficie terrestre. Desde os anos 60 coordinou o desenvolvemento de modelos físicos do clima e foi a primeira persoa en explorar a interacción entre o balance de radiación e o transporte vertical das masas de aire. O seu traballo sentou as bases para o desenvolvemento dos modelos climáticos actuais.
Arredor de 10 anos máis tarde, Klaus Hasselmann (1931) creou un modelo que vincula o tiempo e o clima, respondendo así á cuestión de por que os modelos climáticos poden ser confiables aínda que o clima sexa cambiante e caótico. Tamén desenvolveu métodos para identificar sinais específicos e pegadas que deixan no clima tanto os fenómenos naturais como as actividades humanas. Os métodos utilizáronse para demostrar que o aumento de temperatura na atmosfera se debe ás emisións humanas de dióxido de carbono.
A comezos da década dos 80, Giorgio Parisi (1948) descubriu os patróns ocultos en materiais complexos desordenados. Os seus achados destacan entre as contribucións máis importantes á teoría de sistemas complexos. Este coñecemento permite comprender e describir moitos materiais e fenómenos diferentes e que, aparentemente, son aleatorios, axudando ao avance non só da física, senón tamén das matemáticas, a bioloxía, a neurociencia ou a aprendizaxe automática.
“Os descubrimentos deste ano demostran que o noso coñecemento sobre o clima descansa sobre unha base científica sólida, baseada nunha análise rigurosa das observacións. Os galardoados contribuíron a que teñamos unha visión máis profunda das propiedades e a evolución dos sistemas físicos complexos”, destaca Thors Hans Hansson, presidente do Comité Nobel de Física.