As diferenzas entre Homo sapiens e Homo neanderthalensis, sobre todo para intentar esclarecer os motivos que garantiron o éxito dunha especie por enriba da outra, segue sendo unha investigación tan atractiva como interrogantes formula. Neste contexto, o depósito de Cova de Eirós (Triascatela, Lugo) achegou novos datos que poden axudar a resolver algunhas cuestións, tal como se evidenciou durante a campaña de escavación arqueolóxica desenvolvida do 11 ao 31 de agosto.
Estes días obtivéronse numerosos restos de ferramentas de pedra e restos de fauna, así como restos humanos, na última campaña do depósito de Cova Eirós (Triascatela, Lugo) que poden esconder información moi válida para poder comparar aspectos como o uso do territorio, as estratexias de caza ou a xestión do ámbito.
Con este fin, un equipo integrado por doce persoas, entre especialistas da Universidade de Santiago de Compostela (USC- GEPN) e do Instituto Catalán de Paleocología Humana e Evolución Social (IPHES), dirixidos polos arqueólogos Arturo de Lombera e Xosé-Pedro Rodríguez (ambos os dous deste instituto) continuou a escavación do sector da entrada á cova iniciada en anos anteriores e onde se documentaron ocupacións de homínidos, entre fai 118.000 e 12.000 anos antes do presente.
Neste período, Cova Eirós foi utilizada por sapiens (Paleolítico superior) e por neandertais (Paleolítico medio). “De aí estriba unha das razóns da importancia deste depósito -remarca Arturo Lombera-, pois permite comparar nun mesmo lugar como vivían as dúas especies: as súas estratexias de caza, o uso xeral dos recursos, como explotaba o ámbito, etc”. Cova Eirós é, neste sentido, unha das poucas covas da Península ibérica con estas características.
Doutro lado, o equipo escava o nivel 2 da cavidade, pertencente ao Paleolítico superior inicial, momento da cultura Auriñaciense, fai sobre 32.000 anos, cando os sapiens entran por primeira vez ao noroeste peninsular.
Tamén se interveu no nivel 3, duns 84.000 anos de antigüidade, ocupado por poboacións de neandertales. Aquí obtivéronse moitos restos líticos, a destacar, as ferramentas elaboradas con cuarzo ou as puntas Levallois. Trátase dun conxunto do Paleolítico medio, con moitos restos de talle. Así mesmo recuperáronse restos de ósos de fauna, especialmente de osos das cavernas, cervos e cabalos.
Achado de ferramentas e fauna
Xosé-Pedro Rodríguez insiste noutra cuestión singular de Cova Eirós: “En Galicia, fósiles de ocupacións de neandertales hai moi poucos, sendo un período escasamente coñecido e este depósito é, ademais, o único para este período do Paleolítico onde achamos ferramentas e fauna asociada, co cal se poderá afondar no coñecemento da complexidade neandertal,”.
A campaña tivo igualmente un punto de mira nas manifestacións de arte rupestre que se puxeron ao descuberto o ano pasado e cuxo estudo dirixe Ramón Viñas, tamén investigador do IPHES. Con este fin, documentáronse máis a fondo, tomáronse máis fotografías en novos paneis, para así poder determinar mellor as características destas obras, definir as figuras que a compoñen, etc.
Tamén no interior da cavidade foron recuperados varios restos humanos (Homo sapiens, principalmente falanxes e dentes) que foron datados no 4.700 anos antes do presente, o que supón a constatación do uso da cavidade con fins funerarios durante o Calcolítico e amplía considerablemente a secuencia de ocupacións prehistóricas de Cova Eirós.
O traballo de campo neste depósito forma parte do proxecto “Poboamento humano no Plistoceno, nas bisbarras orientais de Galicia”, que inclúe Monforte, Valdavara e Cova Eirós, baixo a dirección de Ramón Fábregas de la Universidade de Santiago de Compostela e financiado polo Ministerio de Economía e Competividad.
