Únete á nosa canle de Whatsapp
Estabamos xa finalizando a campaña masiva de vacinación de covid-19, iniciando a dos nenos e administrando a terceira dose para persoas maiores cando, de súpeto, xorde con forza unha nova variante, a ómicron, que veu a alterar as nosas vidas e os nosos plans do Nadal. Ademais de que nos debuxa un futuro incerto.
1. Que é a variante ómicron?
É un virus SARS-CoV-2 que contén moitas máis mutacións das que se estaban vendo ata o momento, sobre todo nunha zona de interacción coas nosas células, e tamén que podería escaparse da actividade neutralizante dos anticorpos. Con todo, a pesar de estar altamente mutada, segue sendo unha variante, e non adquiriu o nivel de nova cepa, que sería moito máis preocupante.
2. Nivel de contaxio?
Os datos que veñen de Sudáfrica, o primeiro país que deu a voz de alarma e secuenciou esta variante (aínda que talvez se orixinara noutro sitio), indican que a súa expansión é case exponencial, e pronto se empezou a detectar noutros países e a ser a maioritaria en moi pouco tempo, desprazando á anterior variante delta.
A Organización Mundial da Saúde, dada a súa condición de alta contaxiosidade, incluíuna na lista de variantes de “preocupación”, xunto a alfa, beta, gamma e delta. Esta última era a maioritaria antes da chegada de ómicron.
3. Por que é máis contaxiosa?
As mutacións que ten ómicron permítenlle adherirse e entrar mellor no interior das nosas células. É coma se limaramos unha chave para que entrase mellor nunha fechadura e, no canto de necesitar dúas voltas para abrir, fose suficiente con unha.
4. É realmente ómicron máis perigosa?
Por agora os datos procedentes de Sudáfrica indican que é moito máis contaxiosa, pero non se detectou unha maior gravidade na súa poboación por esta variante, aínda que é xeralmente unha poboación moi nova.
O contaxio está a producir na maioría dos afectados unha enfermidade leve ou asintomática. Hai un estudo da Universidade de Hong Kong (HKUMed) que indica que se podería unir máis á parte alta das vías respiratorias, e menos á parte baixa (os pulmóns), o que explicaría que non producise enfermidade grave.
As persoas que foron hospitalizadas non estaban na súa maioría vacinadas, o que indica que as vacinas seguen sendo eficaces. Nun estudo en Sudáfrica aínda non publicado estímase que as vacinas protexerían nun 70% fronte a enfermidade grave, pero isto tería que confirmarse noutros países cunha poboación máis avellentada.
5. Que pode supoñer esta variante en España?
España é un país cunha alta taxa de persoas vacinadas, polo que é previsible que, se se contaxian con esta variante, o seu sistema inmunitario consiga recoñecer partes do virus que, aínda que mutase, non cambia substancialmente. Se o noso sistema inmunitario xa viu fotos do “inimigo”, será máis fácil recoñecelo despois, grazas ás nosas células inmunitarias de memoria.
A gravidade desta variante irase vendo ao longo das próximas semanas. Por agora esta onda non ten nada que ver coas previas á vacinación, sendo moito menores os casos de enfermidade grave e falecementos, sobre todo en persoas vacinadas.
Haberá que ir vendo, pero un incremento de contaxios pode saturar os servizos sanitarios (primaria e hospitais), causar demoras en atención doutras enfermidades (non todo é Covid-19), obrigar a persoas a gardar corentena ou disparar o número de colexios afectados por casos. Ademais de sumar un cansazo engadido ao que xa se vai notando.
6. Hai outras opcións de tratamentos?
Unha boa noticia é que a Axencia Europea do Medicamento (EMA) aprobou xa unha nova vacúa, NUVAXOVID, da compañía Novavax, cunha alta porcentaxe de prevención de enfermidade (90%). Só é válida para maiores de 18 anos, e demostrou ser moi segura.
Tamén se desenvolveron dous novos tratamentos antivirais:
- EVUSHELD, que contén dous anticorpos monoclonais preventivos para persoas inmunodeprimidas ou con reaccións adversas que non poden vacinarse. Pode axudarlles a non infectarse durante 6 meses.
- XEVUDY é un anticorpo monoclonal que bloquea o virus e pretende diminuír o risco de hospitalización e morte en persoas infectadas por covid de alto risco.
Estas terapias que empregan anticorpos monoclonais únense aos anteriormente aprobados: Regkirona e Ronapreve.
Hai que seguir insistindo en que, ademais da vacinación, as mellores medidas son a máscara, a distancia social e evitar espazos pechados con moita xente.
Sería recomendable facer un test (PCR preferiblemente) ou de antíxenos antes da reunión familiar, pois, aínda que esteamos vacinados, podemos infectarnos e contaxiar aos máis vulnerables.
*África González Fernández é catedrática de Inmunoloxía no CINBIO (Centro de Investigacións Biomédicas) da Universidade de Vigo.
Cláusula de divulgación: África González Fernández é co-promotora da empresa NanoImmunoTech, pero non recibe ningún salario nin realiza labores de consultoría relacionadas con este artigo. É membro da Sociedad Española de Inmunología e foi a anterior presidenta de dita sociedade científica, sen ánimo de lucro.
