Seis consellos para manter baixo control os gases intestinais

*Un artigo de

Benvidos a unha viaxe fascinante cara ao interior do noso sistema dixestivo, onde os gases intestinais entrelázanse co asombroso microbioma humano. Nesta travesía, exploraremos as diferenzas entre as flatulencias, o meteorismo e a aerofaxia, e como se relacionan coa nosa poboación interna de microorganismos. Así que abrochen (ou mellor dito, libérense) os cintos e prepárense para esta sintonía aérea!

Publicidade

En primeiro lugar, deixemos as cousas claras. Aínda que a miúdo os termos “flatulencias”, “meteorismo” e “aerofaxia” se utilizan indistintamente para describir a acumulación de gases no intestino, cada un refírese a un proceso diferente. A continuación explicamos en que se diferencian.

Aerofaxia: exceso de aire no noso interior

É a consecuencia de tragar aire de forma involuntaria mentres comemos, bebemos ou falamos. Inxerir alimentos rapidamente, beber con pallas, mastigar chicle ou falar á vez que nos alimentamos pode contribuír a producila. Unha vez dentro, ese aire acumúlase no intestino provocando inchazón abdominal, unha das causas do meteorismo e as posteriores flatulencias.

Meteorismo: cando o ventre se expande

Refírese á inchazón abdominal causada pola acumulación excesiva de gases no tubo dixestivo, unha sensación de estar inflado como un globo que pode ser incómoda. Ademais, todo ese aire almacenado vai avanzando polo intestino e súmase á orquestra de gases intestinais, desencadeando o proceso de flatulencias.

Flatulencias: a música do intestino

Coñecidas coloquialmente como “ventosidades” ou “peidos”, son o resultado natural da liberación de gases acumulados no intestino a través do ano. Cando comemos ou bebemos, tamén tragamos aire, que se mestura cos gases producidos pola fermentación de certos alimentos no noso intestino groso. O resultado son as flatulencias, unha sinfonía de ruídos e cheiros pestilentes que nos fan rir, ruborizar ou buscar culpables.

Unha fábrica de gases nas nosas tripas

Aínda que as flatulencias, o meteorismo e a aerofaxia son fenómenos distintos, están estreitamente relacionados a través do noso microbioma. Vexamos como.

A microbiota intestinal, tamén coñecida como flora intestinal, é un conxunto de microorganismos —bacterias, virus, fungos e outros microbios— que habitan no intestino e desempeñan un papel importante na dixestión e na saúde en xeral. A relación entre a microbiota intestinal e a fabricación de gases é complexa e aínda non se comprende completamente. Con todo, sabemos que certas bacterias intestinais son máis propensas a xeralos que outras.

Así, demostrouse que as do xénero Methanobrevibacter están asociadas co metano, mentres que as pertencentes ao xénero Bacteroides vincúlanse ao hidróxeno.

Tamén se sabe que os cambios na microbiota intestinal afectan a produción de gases. Por exemplo, o uso de antibióticos pode alterar a composición microbiana e reducir o seu volume. A suplementación con probióticos —os microorganismos vivos que se engaden á dieta para mellorar a saúde intestinal— pode ter o efecto contrario.

Cheiro a ovos podres

Ademais, algúns microorganismos axúdannos a descompoñer alimentos que non podemos dixerir completamente. E candose descompón, esta comida libera pequenas cantidades de sulfuro de hidróxeno, o gas que dá ás nosas flatulencias o seu característico aroma a ovos podres. Outras substancias, como o metilmercaptano, contribúen a xerar esa “fragrancia”.

Ser afeccionado á comida rápida, rica en graxas e proteínas, aumenta o risco de agredir as pituitarias alleas. Ao ser máis difíciles de dixerir, este tipo de alimentos requiren máis traballo por parte dos nosos queridos microbios intestinais, o que á súa vez incrementa a liberación de compostos sulfurados.

En contraposición, a comida rica en fibra pode retardar a velocidade da dixestión, permitindo que as bacterias teñan máis tempo para cumprir a súa misión e liberen menos cantidade de compostos pestilentes.

Como controlalos?

Aínda que a xeración de gases no intestino é un proceso normal, xa apuntamos que a súa presenza excesiva pode manifestarse con inchazón abdominal, dor, flatulencias e eructos. Previlo está na nosa man. A través dunha dieta adecuada e un estilo de vida saudable, podemos manter unha harmonía gasosa e unha convivencia pacífica coa nosa comunidade microbiana. Velaquí algúns consellos para manter o “aire fresco”:

• Tomar alimentos ricos en fibra como froitas, verduras, legumes e grans enteiros.
• Limitar a inxestión de vexetais que son máis propensos a causar gases, como brócoli, coliflor, repolo ou legumes.
• Engadir ao menú alimentos ricos en probióticos como o iogur, o kéfir e o chucrut.
• Reducir as bebidas gasosas, como refrescos e cervexa.
• Mastigar a conciencia para reducir os alimentos e facilitar a súa descomposición.
• Beber suficiente auga para manter a comida en movemento e evitar a acumulación de gases.

Nalgúns casos, os síntomas poden ser o resultado de trastornos dixestivos como a síndrome do intestino irritable. Por iso, cando as molestias alteren noso día a día é necesario consultar a un especialista para buscar a causa e poñer unha solución.

De calquera forma, non hai necesidade de sentir vergoña cando as melodías intestinais fagan a súa aparición. Lembre sempre manter unha actitude positiva e rir das situacións gasosas da vida. Feliz viaxe cara a un intestino feliz e saudable!

*Clara Isabel Tejada Garrido é profesora titular do Grao de Enfermería da Universidade de La Rioja.

Cláusual de divulgación: Clara Isabel Tejada Garrido non recibe salario, nin exerce labores de consultoría, nin posúe accións, nin recibe financiamento de ningunha compañía ou organización que poida obter beneficio deste artigo, e declarou carecer de vínculos relevantes máis alá do cargo académico citado.