O coronavirus SARS-CoV-2 e a doenza que causa, a Covid-19, non é como a gripe ou como calquera dos outros virus relacionados con enfermidades respiratorias. Non podemos tratar o coronavirus exactamente do mesmo xeito que o facemos coa gripe. Tal e como afirmaba onte o Dr. Anthony Fauci, un dos expertos en saúde da administración do goberno estadounidense, -“a diferenza entre o 1 ó 0,1 por cento de fatalidade é xigantesca, estamos a falar que a Covid-19 é 10 veces máis letal que a gripe estacional”. Pero estes datos poden cambiar dependendo de como a sociedade responda, e como protexamos aos grupos máis vulnerables. “Hai que facer unha contención desta pandemia”, afirmaba Fauci.
Sabemos moi pouco do novo coronavirus, e levamos décadas investigado o virus da influenza ou da gripe. A maioría dos datos dos que dispoñemos están baseados no informe realizado pola Organización Mundial da Saúde (OMS) sobre o impacto que tivo o brote do Covid-19 en China.
Progresión da infección e grupos de risco
Tanto Covid-19 coma o virus da gripe esténdense do mesmo xeito, a través de pingas de fluído do nariz ou da boca dunha persoa infectada. Os grupos de persoas máis vulnerables aos efectos do coronavirus (ou tamén da gripe), ou grupos de risco, son as persoas maiores, especialmente o sector da poboación que ten máis de 60 anos e ten problemas de saúde asociados. A susceptibilidade de enfermar reside nun sistema inmunitario debilitado, problemas cardíacos, hipertensión, diabetes, enfermidades cardiovasculares, enfermidades respiratorias crónicas ou cancro. Tal e como acaba de demostrar un estudo publicado en The Lancet hai tres días, o 30 por cento dos pacientes hospitalizados con coronavirus eran hipertensos, seguido do 19 por cento de diabéticos e do 8 por cento as persoas que sufrían enfermidades coronarias. As persoas maiores tiñan unha taxa de mortalidade máis alta, o mesmo que as persoas que mostraron signos de sepsis ou problemas de coagulación do sangue.
O coronavirus causa unha enfermidade máis grave cá gripe estacional. Os síntomas do COVID-19 poden variar desde a pneumonía asintomática ata a grave. Segundo o informe da OMS, en máis de 50.000 casos confirmados en China, os síntomas típicos da enfermidade do coronavirus son: febre (87,9%), tose seca (67,7%), fatiga (38,1 %), produción de esputo (33,4%), falta de respiración (18,6%), dor de garganta (13,9%), dor de cabeza (13,6%), mialxia ou artralxia (14,8%) , calafríos (11,4%), náuseas ou vómitos (5,0%), conxestión nasal (4,8%), diarrea (3,7%) e hemoptise (0,9%) e conxestión conxuntiva (0,8%). Aínda que o 80 por cento dos infectados con coronavirus xeralmente presentan síntomas leves e recupéranse.
Os infectados sen síntomas son raros, aínda que non parecen ser un foco principal de transmisión. Tanto coa gripe como co coronavirus, as persoas infectadas poden difundila a outros, aínda que non teñan síntomas ou sexan moi leves. A métrica estándar para infección é o que se chama número reprodutivo, ou R0. A táboa que se mostra neste artigo mostra que a R0 do novo coronavirus vai de 2 a 2,7, é dicir, que cada persoa con coronavirus parece infectar a dúas ou tres persoas de media, en comparación coa gripe, que é de 1,3. Polo tanto, o coronavirus é o dobre de contaxioso que a gripe. Se o número R0 descende por baixo dun, a enfermidade desaparecerá. Se se eleva por riba de ti, a enfermidade pode propagarse rapidamente.
Non temos inmunidade fronte ao COVID-19, o que significa que máis persoas son susceptibles á infección e as consecuencias serán agravadas. A boa nova é que os nenos que reciben o coronavirus non parecen estar gravemente afectados ou que os síntomas son leves ou nulos, a diferenza da gripe. Porén, isto non os libera de ser transmisores da enfermidade. Investigadores da Universidade de Texas (EUA) demostraron que a transmisión pode ser silenciosa, é dicir, pode ser transmitida por unha persoa infectada, pero sen síntomas, máis de 1 de cada 10 infeccións proveñen de persoas que tiñan o virus pero non se sentiron enfermos. Estes números son moi perigosos e este é un dos motivos polos que debemos de evitar o contacto durante este período de corentena.
Hospitalizacións e mortalidade
Os datos publicados no informe da OMS-China o pasado mes de febreiro indicaban coronavirus é fatal no 3,4% dos casos confirmados por media, fronte ao 0,05 ao 0,1% da gripe. Aínda que estes valores representan a media, e os datos varían segundo o grupo de idade.
A maioría das mortes foron entre os anciáns, cun 14,8% nos maiores de 80 anos, o 8% entre 70 e 79 anos, e o 3.6 % no rango de idade dos 60 ós 69 anos tal e como aparece publicado no informe da OMS e baseado nos datos de 56.000 casos confirmados en China.
Esta é unha diferenza maior, a COVID-19 é de 10 a 30 veces máis mortal que a gripe. Sen dúbida, isto está asociado á falta de antivirais e vacinas contra o novo coronavirus ou á falta dun tratamento que demostre ser coherente e eficaz.
A pesares de que algúns tratamentos antivirais, como antirretrovirais ou outras terapias experimentais, administrados a pacientes con coronavirus en estados moi graves foron eficaces, o número de pacientes nos que foi probado é demasiado baixo para lanzarse en a poboación en xeral. Hai moitos grupos de investigación centrados na busca dunha vacina e sen dúbida chegará, pero leva tempo e pode que xa pasou desde o brote inicial que estamos a experimentar, polo que debemos tomar medidas inmediatas.
O verdadeiro perigo da crise do brote de coronavirus reside no número de hospitalizacións
O verdadeiro perigo da crise do brote de coronavirus reside no número de hospitalizacións. A taxa de hospitalizacións para o coronavirus é 20 veces maior que a gripe. Os hospitais e centros médicos poderían verse facilmente desbordados polo número de persoas infectadas que veñen porque o acceso está a limitarse a aqueles que realmente precisan hospitalización e ventiladores para axudalos a respirar. A preocupante capacidade de resposta do sistema sanitario pode verse comprometida coa afluencia masiva de pacientes que non están gravemente enfermos. A escaseza de equipos e persoal médico pode estar en perigo, a falta de respiradores, camas hospitalarias e equipos médicos poden desbordarse. Se isto ocorre, as persoas que necesitan hospitalización non serán atendidas e, polo tanto, a taxa de mortalidade aumentaría. E isto pódese evitar, a sociedade precisa ser responsable, hai que protexer ós grupos máis vulnerables.
Segundo os casos confirmados en China e publicados na revista Annals of Internal Medicine o 10 de marzo, estímase que os síntomas son problemas respiratorios e a febre se desenvolvería nun 2,5 por cento das persoas infectadas en 2,2 días e nun 97,5 por cento de persoas infectadas en 11,5 días. O período de incubación mediano neste estudo foi de 5,1 días.
No estándar de progresión de COVID-19 en China, representa a proporción de casos de persoas admitidas que se recuperaron ou morreron. O tempo medio desde o ingreso á recuperación clínica foron de 2 semanas e de 3 a 6 semanas para pacientes con síntomas graves ou críticos.
Os métodos actuais para detectar novas infeccións por coronavirus dependen da identificación de secuencias xenéticas, pero estanse a desenvolver novos ensaios para a crecente e abafante demanda de respostas rápidas. O pasado venres, a Administración dos alimentos e medicamentos dos Estados Unidos (FDA) acaba de aprobar a comercialización da proba dos laboratorios Roche para o diagnóstico rápido de coronavirus. Cada dispositivo permitirá avaliar a máis de 4.000 pacientes ao día. Están a desenvolverse moitos máis dispositivos que permitan unha detección máis rápida e barata.
Fontes: Organización Mundial de la Salud, Centros para el Control de Enfermedades y Prevención, Centro MRC para el Análisis Global de Enfermedades Infecciosas, e PudMed.
