Quen non viviu de preto unha situación semellante? Ben por un roubo, ben por despiste, perder a carteira é unha situación bastante cotiá que pode causar un gran disgusto. E tamén é unha mostra do civismo dos demais: porque hai quen a atopa e a devolve coa intención de que volva ao seu propietario, pero hai quen tamén tira de picaresca e queda con ela. Pero de que depende isto? Hai algún indicador que poida explicalo? Iso fixeron un equipo de investigadores suízos e estadounidenses, cun método moi peculiar:
Deixaron un total de 17.303 carteiras ‘perdidas’ en zonas públicas e privadas de 355 cidades e 40 países: a idea era saber como reaccionaría a xente ao atopar con elas. E os resultados foron canto menos curiosos: descubriron que, fronte á lóxica económica clásica, a xente devolvía en maior medida as carteiras que contiñan máis cartos na maioría dos países estudados.
“A honradez é importante para o desenvolvemento económico. Por exemplo, no que se refire a contratos e impostos e, en xeral, para o bo funcionamento das relacións sociais. Con todo, a miúdo entra en conflito cos intereses persoais”, explica Alain Cohn, da Escola de Información da Universidade de Michigan e primeiro autor do traballo.
Nalgunhas das carteiras ‘perdidas’ do experimento non había diñeiro e noutras as cantidades variaban entre o equivalente a 13,45 dólares e 94,15 dólares. Os investigadores esperaban que as non devoltas fosen as máis substanciosas, pero non sucedeu así.
O 51% dos que atoparon unha carteira con pouco diñeiro devolveuna, pero a porcentaxe subía ao 72% nos casos con maiores cantidades
“En 38 dos 40 países, os cidadáns foron moitísimo máis propensos a devolver a carteira con diñeiro que sen el”, destaca Cohn. En xeral, en todo o mundo, o 51% dos que atoparon un moedeiro coa menor cantidade de diñeiro devolveuna. E cando contiña unha gran suma, a taxa de retorno aumentaba ao 72%.
Os resultados dan unha medida dos índices xerais de honestidade cívica no mundo, ofrecen unha demostración de como a inclinación das persoas para mostrar preocupación polos demais pode ser maior que as súas preferencias por si mesmas, “aínda que esa non sexa toda a historia”.
Segundo comenta Michel André Maréchal, investigador do Departamento de Economía da Universidade de Zúric e outro dos autores, “a xente tamén devolveu os moedeiros con maior valor debido á preocupación pola autoimaxe. O rexeitamento para verse a un mesmo como un ladrón pode ser máis forte que as ganas de quedar o diñeiro”.
Este aspecto foi explorado en enquisas de seguimento deseñadas para entender mellor por que a honestidade é máis importante para a xente que o diñeiro. Ademais, varios experimentos adicionais que incluían, por exemplo, deixar unha chave no interior, incrementaron as devolucións.
Todo iso confirmou que aqueles que devolveron a carteira fixérono tanto por preocupación pola persoa que a perdeu como pola súa propia imaxe, conclúen os autores.
Referencia: Civic Honesty Around the Globe (Publicado en Science).
