A vacina que impulsan a Universidade de Oxford e a multinacional AstraZeneca, un dos proxectos máis avanzados para acadar a inmunización contra a Covid-19, ten unha eficacia do 70,4% ao combinar as dúas doses que se administran, segundo anunciaron as institucións este luns. Os resultados intermedios da fase III, que xa se enviaron, segundo anunciou Oxford, para a súa publicación nunha revista científica revisada por pares, amosan que se detectaron 131 casos de Covid-19, cunha eficacia que sobe ata o 90% no caso dun dos sistemas de vacinación, que administra primeiro unha dose máis baixa e, posteriormente, unha dose completa e que cae ata o 62% cando se inxectan dúas doses. Estase a estudar por que se produciron estas diferenzas.
A análise destes datos baséase nos resultados da fase I/II que foron publicados a semana pasada en The Lancet. Neles mostrouse que a vacina induce unha resposta inmunitaria forte en todos os grupos de idade, incluíndo en persoas de máis de 70 anos, e é segura.
“A menor eficacia ao dar dúas doses completa podería estar relacionada cunha inmunidade desenvolvida fronte ao vector, pero haberá que esperar aos datos publicados para ver se é o caso”, teoriza o investigador da Universidade de Reading Ian Jones en declaracións ao Science Media Centre que recolle a Axencia SINC.
Os resultados preliminares corresponden a unha análise independente levada a cabo cos datos dispoñibles o 4 de novembro. Outro dos achados, segundo destaca un comunicado difundido por Oxford e AstraZeneca, é que a inmunización reduce significativamente a transmisión do virus ao reducir o número de portadores asintomáticos.
“Os achados amosan que temos unha vacina eficaz que salvará moitas vidas”, avanzou o profesor Andrew Pollard, un dos líderes do ensaio. Sarah Gilbert, experta en vacinas da mesma universidade, apuntou que “o anuncio de hoxe (por onte) lévanos un paso máis preto do momento no que poderemos conseguir unha vacina para acabar coa devastación causada polo SARS-CoV-2”
Cautela e máis datos
Mentres que as vacinas de Pfizer e Moderna utilizan unha nova tecnoloxía baseada en ARN mensaxeiro, a de Oxford, que recibe o nome de ChAdOx1 nCoV-2019 está feita a partir dunha versión debilitada dun adenovirus que causa catarreiras en chimpancés e foi modificado para que non poida medrar en seres humanos. Este tipo de vacinas foron investigadas e utilizadas durante décadas, polo que se sabe que son estables, fáciles de producir, transportar e almacenar a temperaturas que non requiren de grandes esforzos de refrixeración (entre 2 e 8ºC). Os responsables de Oxford e AstraZeneca confían en que isto permita unha distribución máis sinxela, desde centros médicos a farmacias, e unha vantaxe respecto a as de Pfizer e Moderna, que requiren temperaturas de -70º C e -20º C, respectivamente.
“[A vacina de Oxford] ten beneficios sobre as outras dúas en termos de distribución. As condicións de almacenamento máis flexibles reducirán as vacinas desperdiciadas debido a fallos na cadea de frío, inevitables coas de ARNm”, asegura o investigador da Universidade de Warwick Ayfer Ali. “Ademais permitirá usar a nosa infraestrutura de distribución de vacinas sen necesidade de axustes, algo especialmente adecuado para rexións en desenvolvemento polo seu menor custo e loxística máis sinxela”.
Con todo, os investigadores alleos ao proxecto apelan, como nos casos previos de Pfizer, Moderna ou o Instituto Gamaleya de Moscú, á cautela e á espera de novos e máis robustos datos para valorar con precisión o anuncio. “É un anuncio moi importante, pero hai que lembrar que os ensaios aínda non están completos e os reguladores teñen que aprobar as vacinas candidatas; incluso cando estes obstáculos están superados, aínda precisamos vacinar á poboación, o que require un traballo complexo de distribución, negociacións e condicionantes políticos”, expón nun artigo en The Conversation Michael Head, experto en Saúde Global da Universidade de Southampton.
O ensaio clínico de Oxford e AstraZeneca conta con máis de 24.000 participantes de Reino Unido, Brasil e Sudáfrica e diríxese agora cara á súa análise final. Existen probas en marcha en Estados Unidos, Kenia, Xapón e a India e o equipo espera lograr 60.000 voluntarios antes de que acabe o ano. Con estes números, confían achegar máis información aos reguladores sobre a eficacia e seguridade do produto, así como a súa capacidade de protexer e deter a transmisión do coronavirus.
A eficacia dos ensaios non é o mesmo cá efectividade nun escenario real, advirten os expertos
Como coas vacinas de Moderna e Pfizer, convén lembrar que a eficacia que mostran estes produtos nas condicións ideais dos ensaios clínicos non será igual que a efectividade que mostren cando se usen a gran escala en condicións reais.
“A xente estará tentada de comparar as eficacias entre as vacinas, pero debemos lembrar que estes son datos preliminares deseñados para lograr a aprobación. Eficacia non é o mesmo que efectividade e os números iniciais cambiarán conforme as vacinas introdúzanse”, asegura a investigadora da Universidade de Birmingham (Reino Unido) Zania Stamataki.
Neste sentido, a investigadora do Imperial College de Londres Azra Ghani cre importante sinalar que as diferenzas na eficacia observadas entre Pfizer, Moderna e Oxford poden deberse a que as dúas primeiras empezaron a recrutar voluntarios a finais de xullo, mentres que a universidade británica comezou en maio.
Oxford/ AstraZeneca asegura que a produción da vacina xa está en marcha en dez países para asegurar o acceso global equitativo, con acordos para xerar 3.000 millóns de doses.