Científicos galegos reconstrúen a nivel xenómico a evolución dun cancro colorrectal

O catedrático de Xenética David Posada, da UVigo, lidera un traballo que utiliza unha sofisticada técnica para coñecer mellor o ADN do tumor

“É o primeiro artigo importante que resulta do noso proxecto ERC”. Así se refire o docente e investigador da Universidade de Vigo David Posada ao traballo que este mércores publica a revista Nature Communications. A investigación reconstrúe a partir da análise xenómica a historia evolutiva dun cancro colorrectal e a súa expansión metástatica. Tamén asinan o traballo os seus compañeiros da UVigo Joao Alves e Sonia Prado, e o patólogo do Hospital Clínico Universitario de Santiago José Manuel Cameselle.

Mostraxe do tecido usado polo cancro e a metástase. Fonte: Nature Communications.
Mostraxe do tecido usado polo cancro e a metástase. Fonte: Nature Communications.

“Isto é unha proba de concepto, un estudo onde amosamos como se poden utilizar técnicas evolutivas sofisticadas para reconstruír o modo e o tempo da diseminación tumoral dentro dunha persoa”, explica o catedrático, que sinala que, se o cancro é un proceso evolutivo, empregar esta perspectiva é natural para entender como medra e se expande e a que velocidade o fai.

Publicidade

Segundo subliña Posada, o traballo supón “entender a bioloxía do cancro”. O científico destaca a novidade que supón a abordaxe con modelos probabilísticos dos cambios xenómicos dun tumor no tempo e no espazo, algo que, segundo o investigador da Universidade de Vigo, se intentou previamente, aínda que dun xeito máis descritivo. “Utilizamos métodos sofisticados que nos permiten estimar parámetros evolutivos relevantes a partir do ADN tumoral, como a taxa de crecemento, a migración celular ou a adaptación xenómica. Achegamos medidas cuantitativas da dinámica tumoral”, detalla Posada, que destaca en que o equipo que coordina é o primeiro en empregar esta metodoloxía evolutiva avanzada para a análise do cancro, razón pola que Nature Communications decidiu publicar este traballo.

O traballo é o primeiro en usar unha sofisticada metodoloxía para achegarse ao ADN do tumor

O catedrático vigués incide na idea de que alén dos achados que se derivan desta investigación, a súa importancia reside “na abordaxe e na proba concepto de como se pode investigar de xeito retrospectivo un cancro para aprender como células tumorais se moven e adaptan a novos ambientes para prolongar a súa existencia, e nun futuro aplicar este coñecemento de maneira prospectiva ou para estratificar os pacientes”.

Publicidade

A investigación, que se prolongou durante dous anos, conclúe que, no caso do paciente estudado, a metástase inicial, en lugar de ser a través do sistema linfático, foi a través da vena porta, que une o colon co fígado, é dicir, vía sanguínea. “Demostramos así que o cancro pode chegar aos nodos linfáticos do intestino non a partir do propio colon, senón pasar primeiro polo fígado.  Apuntamos ademais os posibles cambios xenómicos concretos que poderían explicar a adquisición da capacidade metastática, é dicir, da posibilidade de diseminarse con éxito e colonizar outros órganos e tecidos”, detalla Posada.

O traballo tamén está asinado polo patólogo do CHUS José Manuel Cameselle. Foto: Duvi.
O traballo tamén está asinado polo patólogo do CHUS José Manuel Cameselle. Foto: Duvi.

Así mesmo, o traballo dos investigadores suxire que a metástase, “neste paciente, e posiblemente na maioría”, especifica Posada, ocorre antes do que normalmente se pensa. “Non parece que o tumor primario teña que medrar moito e dalgún xeito ‘madurar’ para poder diseminarse. Neste caso particular pensamos que desde o principio medraron case á vez o tumor primario e as metástases no fígado, o que loxicamente foi fatal para o paciente”.

A investigación, que agora publica Nature Communications, está precedida dun traballo que se inicia a finais do ano 2014, cando David Posada recibiu unha subvención de dous millóns de euros da convocatoria do Consello Europeo de Investigación (ERC) Consolidator Grants para estudar a evolución celular no cancro colorrectal e na leucemia linfocítica. “O groso dos resultados deste proxecto aínda non chegou.  Por sorte, contamos dende o principio coa axuda fundamental dun gran patólogo como Jose Manuel Cameselle. Traballar con xenomas de células únicas é moi complicado e tivemos que implementar técnicas moi avanzadas. Este é o primeiro resultado importante, pero esperamos máis. Niso estamos a traballar”, detalla Posada.


Referencia: Rapid evolution and biogeographic spread in a colorrectal cancer (Publicado en Nature Communications)

DEIXAR UNHA RESPOSTA

Please enter your comment!
Please enter your name here

Este sitio usa Akismet para reducir o spam. Aprende como se procesan os datos dos teus comentarios.

Relacionadas

Non todos os cancros son iguais: por que algúns matan máis ca outros?

A doenza "non é unha soa, senón máis de 300" que se cobran 9,7 millóns de vidas ao ano en todo o mundo a día de hoxe

Un equipo de Santiago descobre como mellorar a eficacia dun fármaco para a esquizofrenia

Investigadores do CHUS revelan que dous encimas hepáticos poden acelerar ou minorar a actividade dun antipsicótico que se emprega para varios trastornos de saúde mental

O mapa do cancro de Galicia revela as comarcas con maior incidencia

En Vigo, Lugo e Valdeorras diagnosticáronse en 2022 máis novos casos en homes, mentres que en mulleres lideran Bergantiños, A Mariña Occidental e O Baixo Miño

O cribado de cancro de colo de útero detecta máis de 40 casos en Galicia en tres anos

A Consellería de Sanidade indica que o 76% estaban en fase inicial, o que mellora as posibilidades de tratamento e supervivencia das pacientes