Únete á nosa canle de Whatsapp
É hereditaria, bastante frecuente e chega a resultar incapacitante. A poliquistose, tamén coñecida como enfermidade renal poliquística autosómica dominante (PQRAD), é a doenza de ril hereditaria máis común no mundo, e a terceira de base xenética máis prevalecente, afectando a unha de cada 800 persoas. Numerosos grupos científicos de todo o mundo buscan camiños para conseguir contela, e o equipo de Nefroloxía do Instituto de Investigación Sanitaria de Santiago (IDIS), acaba de abrir unha importante vía na máis prestixiosa revista de nefroloxía a nivel mundial, o Journal of The American Society of Nephrology.
A enfermidade caracterízase pola presenza de múltiples quistes nos riles, que acaban desencadeando principalmente fallo renal entre os 40 e 50 anos de idade; así como desenvolvemento de quistes noutros órganos, como o fígado, anomalías vasculares, cardíacas, dixestivas e músculo-esqueléticas. A perda de función renal é a característica máis frecuente da enfermidade, en cambio, a máis devastadora é a morte precoz ou a discapacidade dos pacientes por hemorraxias subaracnoideas por aneurisma intracraneal. A PQRAD hérdase de forma autosómica dominante, debido á presenza de mutacións nos xenes PKD1 e PKD2, o que significa que cada fillo dun pai afectado ten un 50% de probabilidades de herdar o xene mutado e padecer a enfermidade.
Os tratamentos actuais para a enfermidade consisten en limitar a morbi-mortalidade debida ás complicacións da enfermidade para tentar atrasar a entrada en enfermidade renal terminal. O atraso da entrada en diálise, o transplante e o Diagnóstico Xenético Preimplantacional (DGP) son as abordaxes terapéuticas actuais.
Fronte a esta complicada evolución, o equipo baseado en Santiago de Compostela, dirixido por Miguel García, describe un mecanismo esencial no tratamento da poliquistose, actuando sobre unha vía de sinalización chamada TWEAK, que consegue retrasar o crecemento dos quistes e, por tanto, a progresión da enfermidade.
Para acadar isto, modificaron xeneticamente ratos coa finalidade de introducirlles a mutación que portan os pacientes e así entender os mecanismos subxacentes á enfermidade. “Neste traballo, conseguimos identificar a presenza da citoquina TWEAK e o seu receptor Fn14 en ril, observando que TWEAK é un estimulador do crecemento dos quistes nos ratos, mentres que o antagonista anti-TWEAK conseguía un efecto contrario, inhibindo significativamente a poliquistose renal. Esta inhibición do crecemento quístico conseguiu que a proliferación celular que promove o crecemento do quiste diminuíse significativamente, tamén a activación doutras sucesións de sinalización asociadas coa enfermidade, diminuíu tamén a fibrose e a apoptose e bloqueou o recrutamento de macrófagos estimuladores da cistoxénese”, detalla o primeiro autor do estudo, Adrián Cordido.
Con este achado conseguiuse preservar a función renal e reduciuse significativamente a mortalidade asociada á enfermidade. Este achado representa un gran avance científico e un importante salto cualitativo na procura de posibles terapias para a enfermidade e abre novos campos de investigación para un mellor coñecemento da mesma. Ademais do grupo santiagués, no traballo participan equipos da Fundación Jimenez Díaz de Madrid, da Universidade de Maryland de USA e do instituto IRCCS-San Raffaele de Milán.
O laboratorio de Investigación en Nefroloxía do IDIS (NefroCHUS) suma xa dúas décadas como referencia da Sociedade Española de Nefroloxía para o diagnóstico xenético da poliquistose, sendo pioneiro no desenvolvemento de ferramentas diagnósticas alternativas, as cales se incorporaron ao Sistema Galego e Nacional de Saúde (Fundación Galega de Medicina Xenómica e NephroGenetor), ou se comercializan por medio de spin offs do IDIS (Nasas Biotech) ou empresas internacionais de diagnóstico xenético, como Athena Diagnostics, dos Estados Unidos. “Isto permitiu que os pacientes sexan diagnosticados, mesmo antes de padecer a enfermidade, e establecer posibles abordaxes terapéuticas en base ao tipo de mutación que porten os pacientes”, explica o líder de grupo do instituto de investigación compostelán, Miguel García.
Referencia: TWEAK Signaling Pathway Blockade Slows Cyst Growth and Disease Progression in Autosomal Dominant Polycystic Kidney Disease (Publicado en Journal of The American Society of Nephrology).
