Atopan a primeira inscrición do alfabeto máis antigo da historia

Os cananeos, habitantes da rexión e civilización de Canaán (localizada entre o mar Mediterráneo e o río Jordán), inventaron un dos primeiros alfabetos que se coñecen cara ao 1.800 a. C., pero até agora non se descubriron inscricións moi significativas.

Esta semana, con todo, un grupo de arqueólogos israelís informa no Jerusalem Journal of Archaeology do achado dun pequeno peite de marfil do 1.700 a. C. onde aparece escrita a primeira frase completa coñecida en cananeo. O seu texto fai referencia á función do obxecto: “Que este peite acabe cos piollos do cabelo e a barba”.

Publicidade

Aínda que este peite foi atopado en 2017 no xacemento de Tel Lachish (Israel), as letras gravadas identificáronse durante un procesamiento posterior realizado leste mesmo ano, segundo detalla o estudo.

O descubrimento fíxoo un equipo liderado desde a Universidade Hebrea de Xerusalén (HU) e o texto descifrouno o epigrafista semítico Daniel Vainstub da Universidade Ben Gurion.

“A inscrición é unha proba directa do uso do alfabeto nas actividades cotiás fai uns 3.700 anos e trátase dun fito na historia da capacidade humana de escribir”, sinala outro dos asinantes, Yosef Garfinkel, da HU.

O peite mide uns 3,5 por 2,5 centímetros e as bases das púas son visibles en ambos os extremos, pero estas romperon na antigüidade. A parte central está algo erosionada, posiblemente pola presión dos dedos ao suxeitalo durante o coidado do cabelo ou a eliminación dos piollos da cabeza ou a barba.

17 letras e sete palabras

Neste utensilio de marfil hai 17 letras cananeas, que forman sete palabras que hoxe se poden traducir coa frase “Que este cabeiro acabe cos piollos do pelo e da barba“, gravadas de forma superficial e escritas en forma arcaica, da primeira etapa da invención da escritura alfabética.

A habilidade do gravador para executar con éxito unhas letras tan diminutas (de 1 a 3 milímetros de ancho) é un feito que, a partir de agora, debería terse en conta en calquera intento de resumir e sacar conclusións sobre a alfabetización en Canaán na Idade do Bronce, destacan os autores.

A inscrición ten características “moi especiais, algunhas das cales son únicas e enchen baleiros e lagoas no noso coñecemento de moitos aspectos da cultura cananea”, apuntan os investigadores, e destacan que, por primeira vez, disponse dunha frase verbal completa escrita no dialecto que falaban os habitantes cananeos da antiga cidade de Lachish.

Peite de 14 e 6 puas

O peite tiña nun dos seus lados seis púas grosas para desenredar os nós do cabelo e polo outro catorce finas, que se utilizaban para eliminar piollos e liendres.

Respecto ao marfil, era un material moi caro, polo que probablemente foi un obxecto de luxo importado, quizais desde o próximo Exipto, o que indica que mesmo a xente de alto nivel social sufría de piollos.

A inscrición arroxa luz sobre algúns aspectos da vida cotiá da época, até agora pouco testemuñados, e é o primeiro descubrimento na rexión dunha inscrición que fai referencia á finalidade do obxecto no que foi escrita, a diferenza doutras gravacións escritas de dedicación ou propiedade nos obxectos.

Os investigadores tamén analizaron o peite para detectar a presenza de piollos e atoparon restos de 0,5 a 0,6 milímetros. As condicións climáticas de Lachish non permitiron conservar os insectos enteiros, senón só a membrana externa da fase de liendre.