Nos últimos anos os centros de investigación están realizando iniciativas para fomentar a igualdade de xénero pero, os postos de dirección seguen estando, na súa meirande parte, ocupados por homes. Esta é unha das conclusións que se extraeron da terceira sesión de ‘Ciencia en feminino’, un ciclo de conferencias en liña organizadas por Gciencia e a Deputación de Pontevedra que pretende dar voz ás científicas galegas e as súas experiencias. Nesta mesa redonda participaron Raquel Lama, bióloga que pasou polo Instituto Nacional para a Investigación Agronómica (INRAE) en Francia; Cristina Lazcano, profesora e investigadora en cambio climático na Universidade de California Davis; e Carmen Figueras, investigadora no Instituto Francis Crick, en Londres, sobre o virus da gripe. Neste encontro, as expertas falan sobre as diferenzas no eido investigador fóra de Galicia. Os futuros contratos ou becas esíxenlles unha residencia no estranxeiro, coma se o traballo en Galicia ou na península non fose suficiente. “A presión que hai en España por investigar non a hai noutros países”, apunta Figueras.
Hai boas intencións nos centros de investigación nos que estudan estas galegas no referente á perspectiva de xénero, pero non é suficiente. A bióloga Raquel Lama apuntou no relatorio que na actualidade observa máis implicación feminista por parte do alumnado co que traballa que por aquelas persoas que ocupan postos de liderado, tanto en centros galegos como no francés polo que pasou. A investigación é unha carreira incerta por cuestións como a conciliación, onde as galegas observan unha gran pedra no camiño para poder continuar traballando nas súas ramas. “Hai moita xente que consegue ter unha familia e continuar cun nivel moi alto na investigación, pero require moitísimo sacrificio”, apunta Lama. Lazcano, pola súa banda, considerou que en California, se consegues un traballo estable, é posible conxugar a conciliación sendo científica, pero explicou tamén que non existe o descanso real. “A cultura da produtividade é tal que a xente non toma descansos, existe toxicidade na produción”, explica.
Sobre a “toxicidade” en ciencia e desde Londres, Carmen explica que é necesario mudar a cultura da publicación. “No meu centro, a calquera hora da noite, hai unha morea de xente traballando. E ao final hai un banco enorme de datos que nunca van ver a luz do Sol só porque á institución privada non lle é rentable”. Loitar por unha profesión máis respectuosa coa vida persoal e o tempo libre é un obxectivo para elas, e cren que iso só será posible grazas á sororidade e a axuda das súas compañeiras e das súas nais, que para elas son indispensables e grandes referentes. Apenas lles ensinaron científicas de referencia nas escolas e universidades máis aló de Marie Curie e, dende o estranxeiro e o seu traballo diario, confían en que isto mude.
Begoña Vila
O ciclo Ciencia en feminino continuará o vindeiro 11 de abril coa conversa coa astrofísica viguesa Begoña Vila, especializada no estudo de galaxias espirais que traballa actualmente na NASA. É unha das responsables do telescopio espacial James Webb, un instrumento que está cambiando a maneira na que se observa o universo grazas á súa tecnoloxía de infravermellos.
