O crecemento da poboación mundial, a escaseza de auga, o cambio climático e os requirimentos de calidade da auga cada vez máis estritos amplían na actualidade as fronteiras dos tratamentos das augas residuais industriais para unha xestión mellorada e vangardista das emisións antes da descarga final. Neste contexto, o enxeñeiro químico Andrés Pichel Gutiérrez vén de avaliar a eliminación de nitróxeno en sistemas granulares anammox para o tratamento de augas residuais industriais na tese que acaba de presentar na USC.
“O nitróxeno, presente en altas concentracións en augas residuais complexas, eliminouse tradicionalmente mediante os procesos biolóxicos de nitrificación-desnitrificación; porén, o descubrimento das bacterias anammox e o seu atallo no ciclo do nitróxeno permitiu a aplicación de novos procesos de tratamento”, apunta Pichel. Neste senso, o proceso combinado de Nitrificación Parcial-Anammox (NP-AMX) presenta como vantaxes fronte aos procesos tradicionais “un menor consumo de enerxía, isto é, aeración, unha menor produción de lodos e a ausencia de necesidade por fontes externas de materia orgánica. Doutra banda, os efluentes industriais caracterízanse por ter moi altas concentracións de nitróxeno e materia orgánica, que pode influír no correcto funcionamento dos procesos biolóxicos”, sinala.
A investigación abordou a aplicación do proceso combinado de NP-AMX ao tratamento de tres tipos de augas residuais industriais, previamente tratadas no proceso de dixestión anaerobia tales como as augas de conserveira, puriños de porco e a fracción orgánica dos residuos sólidos urbanos (FORSU). Para isto, utilizáronse reactores a escala de laboratorio de tipo secuencial (SBR), que permiten monitorizar a operación do proceso NP-AMX tratando estas augas residuais para determinar os límites de aplicación do proceso, as principais características que poden desestabilizar o proceso, a evolución das poboacións microbianas e a súa potencial competición ou sinerxía con outros procesos biolóxicos tales como a desnitrificación heterótrofa.
Complexidade da auga residual
As investigacións levadas a cabo no laboratorio permitiron coñecer de primeira man os principais problemas derivados de eliminar o nitróxeno destas augas residuais industriais co proceso biolóxico. A conxunción de parámetros como as elevadas concentracións de nitróxeno, materia orgánica e a relación entre ambas, así como a salinidade e condutividade pode diminuír o seu rendemento na operación a longo prazo, sendo necesario un estrito control da concentración de osíxeno diluído no medio de reacción, así como as concentracións de carga de nitróxeno. “Canto maior é a complexidade da auga residual, maior é a probabilidade de que outros procesos biolóxicos como a desnitrificación heterótrofa compitan co NP-AMX, con todo a modificación de certos parámetros operacionais permite converter esta competición en sinerxía mutua entre procesos biolóxicos, acadando eficacias de eliminación de nitróxeno superiores ao 90%”, apunta o investigador. Todo este coñecemento adquirido será de utilidade para o arranque de reactores PN-AMX a escala real para o tratamento destas augas residuais industriais.
A investigación de Pichel Gutiérrez é froito da súa tese de doutoramento desenvolvida na Escola Técnica Superior de Enxeñaría da USC e baixo a dirección de Ángeles Val del Río, Anuska Mosquera Corral e Ramón Méndez Pampín, no Grupo de Biotecnoloxía Ambiental pertencente ao Instituto CRETUS.
A tese desenvolveuse no marco de distintos proxectos nacionais e internacionais coma ITACA, TREASURE e LIFE-Metamorphosis, e foi financiada directamente polo proxecto ITACA e por unha bolsa de Formación do Profesorado Universitario (FPU) de catro anos concedida polo Ministerio de Educación e Formación Profesional. Durante as investigación, contouse coa colaboración de empresas como Aqualia e Abengoa, e como resultado da mesma publicáronse diversos artigos en revistas científicas de impacto como Journal of Environmental Management e Separation and Purification Technology.