Un equipo internacional de científicos portugueses, españois e británicos conseguiu amosar, a través da análise das feces de tres especies de pingüíns antárticos en diferentes lugares e anos, a ampla presenza de microplásticos como poliéster e o polietileno, entre outras partículas de orixe antrópico. O estudo incide sobre a necesidade de coñecer os efectos destas partículas e de establecer medidas máis efectivas para controlar a contaminación por plásticos e outras partículas de orixe humana no continente antártico.
Os microplásticos, partículas de menos de 5 milímetros, son unha preocupación crecente pola súa presenza nos ecosistemas mariños, dada a súa persistencia no ambiente e a súa acumulación nas cadeas tróficas. “Estes contaminantes chegan a mares e océanos principalmente a través do lixo e os refugallos procedentes das actividades antrópicas”, explica Andrés Barbosa, científico do Museo Nacional de Ciencias Naturais (MNCN-CSIC) e autor do traballo. “Dada a baixa presenza humana no océano antártico e na Antártida, cabería agardar unha baixa contaminación por microplásticos nestas áreas. Con todo, as estacións de investigación, os barcos pesqueiros e turísticos e as correntes mariñas fan que estas partículas cheguen a estes hábitats, podendo provocar unha alta concentración a nivel local”, comenta José Xavier, investigador da Universidade de Coimbra.
O obxectivo do estudo, no que participaron investigadores de Portugal, Reino Unido e España, foi analizar a presenza de microplásticos na península antártica e no mar de Scotia, dada a importancia ecolóxica destes hábitats. Para iso, analizaron as feces de tres especies de pingüíns: Pygoscelis adeliae, Pygoscelis antarcticus e Pygoscelis papua. “Os pingüíns utilízanse para moitos estudos porque a súa bioloxía e ecoloxía son ben coñecidas e o feito de que sexan depredadores convértenos en bos indicadores da saúde dos ecosistemas nos que viven”, aclara Barbosa.
“Os resultados mostran que a dieta das tres especies está composta por distintas proporcións de krill antártico (Euphausia superba), nun 85% no caso do P. adeliae; un 66% no P. antarcticus e, finalmente, un 54% no P. papua. “Atopáronse microplásticos nun 15, 28 e 29% das mostras, respectivamente, nas tres especies estudadas”, sinala Joana Fragão, investigadora da Universidade de Coimbra.
“A frecuencia de aparición destas substancias foi similar en todas as colonias, o que nos induce a pensar que non hai un punto de orixe concreta de contaminación dentro do mar de Scotia. É necesario seguir estudando nesta liña para comprender mellor a dinámica destas substancias e os seus efectos nestes ecosistemas para guiar novas políticas de xestión no continente antártico”, conclúe Filipa Bessa, outra das autoras, tamén da Universidade de Coímbra.
Referencia: Microplastics and other anthropogenic particles in Antarctica: Using penguins as biological samplers (Publicado en Science of the Total Environment).