Hai trastornos dos que apenas se fala, pero que teñen unha alta prevalencia. Este é o caso da disfunción eréctil, que empeora a calidade de vida dos homes que a padecen xa que lles incapacita para iniciar ou manter unha erección e ter relacións sexuais satisfactorias.
Os datos publicados sobre a impotencia manteñen unha incidencia similar ao longo do tempo (máis do 20 % da poboación masculina) e reflicten a influencia que a idade ten sobre a prevalencia desta patoloxía, así como a súa estreita relación con problemas psicolóxicos, diabetes e enfermidades cardiovasculares. A erección do pene está controlada en parte polos corpos cavernosos, que se estenden desde o óso púbico ata o glande, e cuxa función é encherse de sangue e agrandarse coa vasodilatación cando se produce a excitación sexual.
Pola contra, a posterior liberación de norepinefrina, o fármaco vasoconstrictor por excelencia, suprime o fluxo sanguíneo do órgano reprodutivo a un nivel basal. Aínda que o establecemento e o mantemento desta rixidez dependen do equilibrio entre vasodilatadores e norepinefrina, a regulación deste sistema non se coñece do todo.
Un novo estudo en ratos, publicado hoxe na revista Science, dá un paso máis no seu entendemento co obxectivo de lograr alternativas terapéuticas para o tratamento da disfunción eréctil en humanos. “Unha erección depende da afluencia e retención de sangue no pene”, explica a SINC Christian Göritz, investigador do Instituto Karolinska de Suecia e autor principal do traballo. “E descubrimos que os fibroblastos, as células máis abundantes do órgano, favorecen activamente dita afluencia”.
Máis fibroblastos, máis ereccións
Mediante secuenciación unicelular de ARN, limpeza óptica de tecidos e activación optoxenética nun modelo de rato transxénico, o equipo identificou dúas grandes poboacións de células fibroblásticas perivasculares non descritas previamente nos corpos cavernosos. Estas expresan un transportador específico da norepinefrina. Segundo os achados, estes fibroblastos penianos median na vasodilatación dos corpos cavernosos, reducindo a dispoñibilidade desta substancia vasoconstrictora.
Ademais, os científicos demostraron que o número de fibroblastos pode axustar a regulación do fluxo sanguíneo e que o aumento da frecuencia de erección estimula igualmente a súa proliferación, un maior fluxo sanguíneo basal do pene e unha menor sensibilidade á norepinefrina. “Observamos que o número de fibroblastos non é estático, senón que cambia en función do número de ereccións que se producen regularmente”, engade Göritz.
“Cantas máis ereccións, máis fibroblastos e máis eficaz é o fluxo sanguíneo no pene. En poucas palabras, este mecanismo permite mellorar a rixidez mediante o adestramento”. “Desgraciadamente, tamén descubrimos que o número de fibroblastos diminúe a medida que se producen menos ereccións regulares, algo que ocorre durante o envellecemento”, continúa. “Menos fibroblastos reducen o fluxo sanguíneo no pene e, en consecuencia, dificultan a erección. Así, a disfunción eréctil relacionada coa idade podería reducirse logrando ereccións de forma activa”.
Limitacións do estudo
Os resultados observados obtivéronse utilizando modelos animais, polo que deben corroborarse coidadosamente en seres humanos. “Hai aproximadamente un 30 % de pacientes con este trastorno que non responden os fármacos convencionais, como a Viagra”, indica a SINC Gou Young Koh, catedrático do Instituto Avanzado de Ciencia e Tecnoloxía de Corea e autor dun artigo relacionado publicado tamén en Science. “Aínda que non examinaron a seres humanos, o seu estudo revela unha novo paradigma terapéutico co potencial de trasladarse ao tratamento da disfunción eréctil en pacientes que non responden as terapias actuais”, conclúe.
