As doenzas autoinmunes afectan na actualidade a entre o 3% e o 5% da poboación mundial e están a aumentar de maneira drástica, probablemente como resultado de cambios na exposición a factores ambientais. Padecer unha enfermidade autoinmune implica que o sistema inmunolóxico ataca por erro, cando se atopa co ARN —xerado a partir do noso material xenético—, as células sas dos nosos órganos e tecidos e deixa á persoa desprotexida fronte a axentes infecciosos que provocan enfermidades. Neste proceso, o encima ADAR1, que desempeña un papel clave ao actuar de “gardián” para evitar a hiperactivación da inmunidade innata, non sempre funciona correctamente.
Ata a data, só se describiu, en ausencia de ADAR1, un único mediador capaz de controlar a resposta inmunitaria a ARNs de dobre febra. Agora, os grupos de Células nai e enfermidades humanas e Epitranscriptómica e envellecemento do Centro de Investigación en Medicina Molecular e Enfermidades Crónicas (CiMUS) da Universidade de Santiago (USC), liderados por Miguel Fidalgo e Diana Guallar, respectivamente, contribuíron ao descubrimento de tres novas proteínas —GGNBP2, CNOT10 e CNOT11— que actúan de maneira conxunta para restablecer o seu correcto funcionamento. O traballo, realizado en colaboración co equipo que lidera en Australia Carl Walkey, acaba de publicarse na revista Science Immunology.
“Este estudo supón un importante avance na loita contra as doenzas autoinmunes causadas por problemas con ADAR1 e é crucial para desenvolver novas terapias e para a abordaxe, ademais, doutras afeccións, como o cancro, coas que esta proteína está relacionada”, explica Diana Guallar.
Corrixir erros e endereitar o camiño dende o CiMUS
Os investigadores do CiMUS da USC e da Universidade de Melbourne de Australia consideran que este traballo constitúe un “fito” con gran potencial en doenzas autoinmunes, ao ofrecer unha nova perspectiva en bastante tempo. “Descubrimos un novo mecanismo de como se controla a resposta inmunitaria innata, independente de MDA5 que era o único mediador da resposta causada pola ausencia de ADAR1 coñecido, e que xa foi descrito hai case unha década”, apunta Fidalgo.
Esta investigación tiña como obxectivo pescudar que outras proteínas axudan a controlar esta resposta inmunitaria cando ADAR1 non funciona correctamente. Para iso, os investigadores utilizaron unha técnica de cribado especial usando CRISPR e identificaron outras proteínas que funcionan con ADAR1. Descubriron tres importantes: GGNBP2, CNOT10 e CNOT11, que traballan xuntas, en equipo, para regular a resposta inmunitaria cando ADAR1 non funciona correctamente, controlando a cantidade de ARN do propio organismo que se atopa no citoplasma (a parte da célula onde se atopan os sensores inmunitarios).
“Isto evita que o sistema inmunitario reaccione de forma esaxerada. Por iso, cando falta algunha destas tres proteínas (GGNBP2, CNOT10 ou CNOT11), o corpo ten máis probabilidades de ter unha resposta inmunitaria inapropiada. Entre elas, GGNBP2 parece ter o papel máis significativo, mantendo o ARN nos lugares correctos dentro da célula”, conclúe Guallar.
