Científicos do Centro de Bioloxía Molecular “Severo Ochoa” desenvolveron un novo modelo celular que permite estudar as conexións entre a infección polo virus do herpes simple 1 (HSV-1), causante de lesións na mucosa bucal, e a enfermidade de alzhéimer, a forma máis común de demencia. Os resultados presentáronse na revista Microorganisms.
A proposta da posible implicación do virus no desenvolvemento desta enfermidade neurodexenerativa enmárcase na hipótese infecciosa do alzhéimer, que sostén que a infección por determinados patóxenos podería contribuír, de diversas formas, á neurodexeneración propia da enfermidade.
Neste contexto, o HSV-1 é un dos candidatos máis estudados, debido á súa gran prevalencia na poboación e á súa capacidade para instalarse a longo prazo nas células do sistema nervioso.
Os resultados, publicados na revista Microorganisms, están asinados polo grupo que dirixe no Centro de Bioloxía Molecular “Severo Ochoa” (CBMSO, CSIC-UAM) a doutora María Jesús Bulido, profesora titular da Universidade Autónoma de Madrid (UAM).
Herpes e neurodexeneración
Existen numerosos estudos que apoian a posible asociación entre o virus HSV-1 e a neurodexeneración tipo alzhéimer, cuxa confirmación podería conducir á procura de novas estratexias preventivas e terapéuticas fronte a unha enfermidade de tan alto impacto.
Recentemente, o laboratorio da doutora Bulido, que estivo estudando os efectos da infección polo HSV-1 sobre o alzhéimer durante anos, redirixiu a súa investigación para traballar coa liña celular ReNcell VM.
As células ReN son proxenitores neuronais humanos, células capaces de dividirse e, baixo determinadas condicións, especializarse e xerar distintos tipos de células presentes no sistema nervioso central humano mediante un proceso denominado diferenciación celular.
Os autores induciron a diferenciación destas células, dando lugar a cultivos heteroxéneos compostos non só por neuronas senón tamén por células gliais, que serven como soporte e desempeñan unha función clave na progresión do alzhéimer.
“Esta característica das células ReN fainas especialmente interesantes no desenvolvemento de novos modelos de infección e neurodexeneración, xa que permite estudar os efectos do HSV-1 considerando as interaccións que se establecen entre distintos tipos de células presentes no sistema nervioso humano”, explican os investigadores.
Alteracións asociadas
O principal obxectivo dos investigadores era determinar a utilidade destas células para estudar as relacións entre o HSV-1 e o alzhéimer. Tras confirmar que os cultivos de células ReN, diferenciados ou non, podían ser infectados polo virus, procederon a reproducir algúns dos experimentos previamente realizados con outras liñas celulares.
Observaron diversas alteracións asociadas co alzhéimer, como a acumulación intracelular do péptido beta-amiloide e a proteína tau hiperfosforilada, trazos distintivos desta enfermidade, e alteracións nos mecanismos de “reciclaxe celular”, coñecidos como o roteiro autofaxia-lisosomal, que tamén están fortemente relacionados coa patoloxía do alzhéimer.
En conxunto, os seus resultados apoian o uso desta liña celular no desenvolvemento de novas plataformas para seguir estudando as conexións entre a infección por HSV-1 e a neurodexeneración tipo alzhéimer.
Entre as perspectivas futuras do equipo, atópase a caracterización doutras alteracións asociadas coa infección, como os cambios no metabolismo do colesterol ou a neuroinflamación, así como o desenvolvemento de modelos máis complexos en tres dimensións.
